معرفی شهرکرد | دانستنی های پیش از سفر

امروز در کارناوال سفری کوتاه به یکی از شهرهای استان چهار‌محال و بختیاری داریم و به معرفی شهرکرد می‌پردازیم؛ شهری که یافته‌های باستان شناسی نشان از قدمت کهن آن دارد. همراه ما باشید تا با نژاد مردم شهرکرد، سوغات شهرکرد و جاذبه‌های این شهر بیشتر آشنا شویم.

چرا شهر شهرکرد؟

• شهرکرد در بین مراکز استان‌ها، با ارتفاع 2060 متری از سطح دریا، عنوان بلندترین نقطه را کشور دارد و به همین دلیل به «بام ایران» معروف است.
•  جاذبه‌های طبیعی فراوان و چشم‌اندازهای مسحورکننده دارد.
• شهرکرد علاوه بر زیبایی‌های طبیعی قدمت بالایی دارد و جاذبه‌های تاریخی آن بسیار تماشایی‌اند.
• این شهر یکی از مقصدهای اصلی گردشگری در ایران محسوب می‌شود.
• به جهت دشت‌های وسیع و سرسبزی که دارد به سوئیس کوچک ایران معروف است.

اطلاعات کلی درباره شهرکرد

جغرافیا: شهرکرد از نواحی مرکزی کشور است که از شمال به شهرستان‌های سامان و بِن، از شرق به استان اصفهان، از غرب به شهرستان فارسان و از جنوب به شهرستان‌های بروجن و کیار محدود می‌شود.

جمعیت: براساس آمار، جمعیت شهرکرد در سال 1395 برابر با ۱۹۰٬۴۴۱ نفر بوده است.

دین و مذهب: پس از لشکرکشی ابوموسی اشعری در سال 23 هجری‌قمری مردم چهارمحال و بختیاری دین اسلام را پذیرفتند و همگی شیعه اثنی عشری هستند.

زبان و نژاد: می‌توان گفت استان چهارمحال و بختیاری یکی از غنی‌ترین استان‌های ایران از نظر زبان و لهجه‌های اصیل و متنوع به شمار می‌رود. سه گویش لری بختیاری، فارسی و ترکی در شهرکرد رایج است.

اقتصاد: اقتصاد سنتی شهرکرد در گذشته بر پایه قالی‌بافی، نمدمالی، گیوه‌دوزی، قفل‌‌سازی چالشتر و کوره‌های آجرپزی بوده است. در حال حاضر صنایع بزرگ و کارخانه‌های مهمی مانند فولاد زاگرس شهرکرد، سیمان شهرکرد، گاز کربنیک شهرکرد و غیره اقتصاد این شهر را برپا نگه داشته‌اند.

آداب و رسوم: از آنجا که در شهرکرد اقوام مختلفی ساکن هستند، آداب و رسوم متنوعی را در این شهر خواهید دید. این آداب و رسوم در پوشیدن لباس‌های سنتی، برگزاری مراسم جشن و شادی و مراسم عزاداری و غیره بیشتر به چشم می‌خورد.

شهرهای خواهر خوانده: این شهر خواهر خوانده شهرهای کربلا (عراق)، دوشنبه (تاجیکستان)، ماربورگ (آلمان) و ابروتزو (ایتالیا) است. 

اطلاعات گردشگری شهر شهرکرد

سوغات و صنایع دستی شهرکرد

 صنایع دستی: بافت قالی، چوقا (نوعی لباس)، خورجین، سیاه چادر، خرسک، جاجیم، گلیم، نمدمالی، گیوه‌دوزی، كلاه‌بافی، قفل‌سازی و غیره.

 سوغات: گیاهان دارویی، لبنیات، عسل طبیعی و کوهستانی، بادام، گز بلداجی، قره‌قوروت ترش، نان شیرمال، کشک و غیره.

اقامت در شهرکرد

برای اقامت در شهرکرد روی هتل‌ها و اقامتگاه‌های بومگردی شهر حساب باز کنید. شما می‌توانید با قیمت‌های مختلف، اقامتگاه مورد علاقه‌تان را در این شهر رزرو کنید و از امکانات متنوع آن‌ها بهره ببرید. اگر هم می‌خواهید با این هتل‌ها و اقامتگاه‌ها بهتر آشنا شوید و در موردشان اطلاعات بیشتری کسب کنید؛ می‌توانید سری به صفحه اقامت در شهرکرد در کارناوال بزنید و اقامتگاه دلخواه‌ خود را به‌صورت آنلاین رزرو کنید.

در سفر به شهرکرد کدام جاذبه ها را ببینیم؟

• مسجد جامع شهرکرد (مسجد خان): از بناهای تاریخی متعلق به قرن 13 هجری‌قمری است که ساخت آن به دستور حاج محمد رضاخان ستوده در مساحتی نزدیک به ۲۵۰۰ متر‌مربع انجام شد. این بنا سه ورودی در شمال، شرق و غرب دارد و دارای تزئینات و کاشی‌کاری‌های هفت‌رنگ و زیبایی است. این مسجد از نظر معماری و وسعت کامل‌ترین و بزرگ‌ترین مسجد تاریخی استان چهارمحال و بختیاری محسوب می‌شود و تنها مسجد چهار ایوانی در این استان است. 
• حمام خان شهرکرد: یکی از جاذبه‌های معروف شهرکرد است که در سال 1270 هجری‌قمری به همت حاج محمدرضا‌خان ستوده احداث و به همین نام نیز معروف شد. بنای فوق در خیابان ملت در جنوب غربی مسجد جامع شهرکرد قرار دارد و از منظر معماری و استحکام قابل توجه است. حمام خان با ۵۵۰ متر‌مربع مساحت، شامل سر در، سربینه، خان‌نشین و خزانه است که قدمت آن به دوره قاجاریه بازمی‌گردد.
• امامزاده حلیمه و حکیمه خاتون (امامزاده دو معصوم): یکی از مکان‌های مذهبی و مورد احترام شهر است که در ساخت بنای آن گچ، خشت و آجر به کار رفته و قدمتش به دوران قاجار باز می‌گردد. از دوره اتابکان بر روی قبور، ساختمانی بنا شده بود که در دوره مشروطیت تخریب و ساختمان فعلی جای آن را گرفته است. بقعه در ضلع غربی خیابان ولی‌عصر (عج) قرار دارد و در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ۲۵۸۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.
• موزه باستان شناسی (حمام پرهیزگار): در سال 1326 گرمابه پرهیزگار با حمایت مالی حاج ابوالقاسم آزاده چالشتری و در زمینی متعلق به حاج حسین پرهیزگار ساخته شد، این حمام در زمره آخرین بناهایی است که سبک معماری سنتی حمام‌های تاریخی در آن رعایت شده و ویژگی‌های هنری و معماری ویژه‌ای دارد. این مجموعه در سال 1334 وقف عام شد و عملیات تبدیل آن به موزه را در سال 1376 آغاز کردند. در سال 1382 مجموعه فوق با کاربری موزه به فعالیت خود ادامه داد و مجموعه‌ای از ابزارهای سنگی متعلق به دوران نوسنگی، مجسمه‌های گلی با پیشینه ۹۰۰ ساله، ابزار و ظروفی مربوط به هزاره دوم و پنجم قبل از میلاد در آن قرار دارد. حمام پرهیزگار در خیابان ولیعصر شمالی قرار دارد و در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۷۷، با شماره ۲۱۱۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

• مسجد اتابکان: مسجد اتابکان شهرکرد یا مسجد امام صادق (ع) از قدیمی‌ترین بناهای مذهبی شناخته‌شده استان چهارمحال‌ و‌ بختیاری است و حدود 800 سال قدمت دارد. این مسجد، بنایی به‌جا‌مانده از دوران حکومت اتابکان است که در خیابان ولیعصر شهرکرد قرار دارد و در طول زمان بارها به روی آن مرمت و بازسازی انجام گرفته است.
• سقاخانه ارباب میرزا (سقاخانه حضرت ابوالفضل): یکی از زیباترین سقاخانه‌ها که به دوران قاجار تعلق دارد و در خیابان ۱۲ محرم جنوبی، در بافت قدیم شهر قرار گرفته است. این بنا با تزئیناتی مانند نقاشی، آینه‌كاری و كاشی‌كاری آراسته شده و در فهرست آثار ملی ایران نیز قرار دارد.
• پارک جنگلی تهلیجان: در شمال‌غربی شهرکرد پارک جنگلی تهلیجان قرار دارد. این پارک که آن را با نام پارک جنگلی تله گون نیز می‌شناسند، یکی از فضاهای سبز محبوب شهر است که در دهه 1350 در مساحتی بالغ بر ۵۷۰ هزار متر احداث شده است.
• بوستان ملت: بوستانی کوهپایه‌ای و جنگلی که فضای سبز دلنشینی دارد و در قسمت شرقی شهرکرد قرار گرفته است. این مجموعه دارای امکانات رفاهی و تفریحی است که اوقات خوشی را برای مسافران و گردشگران رقم می‌زند. 

جاذبه های اطراف شهر شهرکرد

• پیست اسکی چلگرد: این پیست در هشتاد کیلومتری مرکز شهرکرد، منطقه کوهرنگ بختیاری قرار دارد و یکی از مناطق دیدنی و پر بازدید به خصوص در فصل زمستان است.
• پارک ملی تنگه صیاد: پارکی با حیات‌وحش باورنکردنی، آب‌و‌هوایی مطبوع و مناظر بی‌نظیر که در 15 کیلومتری شهرکرد قرار دارد.
• آبشار زردلیمه (بوینه): این جاذبه دیدنی در 84 کیلومتری شهرکرد و در میان کوه‌های زاگرس قرار دارد. مراتع سرسبز و آثار تاریخی و باستانی نظیر پل خدا آفرین، ایل راه باستانی و سنگ حجاری شده شش هزار ساله از دیدنی‌های این ناحیه است.
• آبشار آتشگاه لردگان: آبشار آتشگاه در روستای آتشگاه و در میان دره‌ای قرار گرفته است. از زیبایی‌های این منطقه می‌توان به احاطه شدن آبشار در میان کوهستان‌های اطراف اشاره داشت.
• غار یخی چما: غاری شگفت‌انگیز که در نزدیکی روستای علیخان و در فاصله ۲۵ کیلومتری چلگرد قرار دارد. این غار یکی از نادرترین مناطق دیدنی این شهر است که از انباشت برف در گذر زمان تشکیل شده است.
• کمربند سبز حاشیه زاینده رود: منطقه‌ای سرسبز با مناظر دیدنی بی‌نظیر که هر ساله گردشگران زیادی را به سمت خود می‌کشاند.
• چشمه دیمه کوهرنگ: جاذبه‌ای تماشایی که علاوه بر زیبایی، خاصیت درمانی هم دارد. آب این چشمه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و درمان سنگ کلیه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• پل زمان‌ خان سامان: یکی از پل‌های تاریخی معروف که در 20 کیلومتری شهرکرد قرار دارد و به دستور زمان‌خان یکی از سرداران ایل بهارلو و از سرداران معروف شاهان صفوی ساخته شد. احداث این پل بر روی رودخانه زاینده‌رود زمانی بود که دامنه کوچ آن‌ها تا منطقه سامان می‌رسید.
• شیر سنگی (بردشیر): این شیر نماد بزرگان لر بختیاری به شمار می‌رود و بر روی قبر نامداران قرار داده شده است. از نماد شیر در گلیم و گبه‌هایی که بختیاری‌ها می‌بافند نیز استفاده می‌شود.
• مجموعه موزه چالشتر شهرکرد: یکی از مجموعه‌های تاریخی و فرهنگی ارزشمند در شهرکرد، مجموعه تاریخی-فرهنگی چالشتر است که قدمتش به دوران صفوی می‌رسد؛ اما با بازسازی‌هایی که در آن صورت گرفته، می‌توان سبک معماری اروپایی و دوران قاجار را در آن مشاهده کرد. این قلعه که با نام عمارت ستوده هم شناخته می‌شود، در شهر چالشتر و در ۷ کیلومتری شهرکرد، مرکز استان چهارمحال و بختیاری، واقع شده است. جالب است بدانید نام این قلعه از تاریخ ۲۰ آذر ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی کشورمان قرار دارد. 
• قلعه‌های تاریخی: قلعه جونقان، قلعه سورک، قلعه شمس ‌آباد، قلعه دزک و قلعه چالشتر

حمل و نقل درون شهری

برای حمل و نقل در این شهر می‌توانید از اتوبوس، تاکسی و تاکسی های آنلاین استفاده کنید.

آب و هوای شهرکرد در فصول مختلف

شهرکرد اقلیم نیمه مرطوب و معتدلی دارد در نتیجه در تابستان‌ معتدل و خنک و در زمستان هوایی بسیار سرد بر آن حاکم است. بیشترین میزان بارش را در ماه‌های فروردین و اردیبهشت دارد و سردترین و گرمترین ماه سال در شهرکرد به ترتیب دی و مرداد است. با توجه به آب‌و‌هوای این شهر بهترین فصل سفر به این مکان، فصول گرم سال است.

تاریخچه شهرکرد

شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری است که در گذشته به آن دهکرد نیز می‌گفتند؛ در منابع و متون تاریخی نام دهکرد برای این شهر از دوران زندیه به بعد ذکر شده است. بر اساس یافته‌های باستان‌شناسی، پیدا شدن سکه‌های مربوط به دوران اشکانی و ساسانی، و با توجه به استقرار تپه‌های باستانی مربوط به هزاره‌های پیش از میلاد مسیح، قدمتی در حد هزاره‌های مذکور برای استقرار بشر و آغاز تمدن در محدوده دشت شهرکرد یا لار عنوان شده است.

در کاوش‌های باستانی در شمال‌شرقی شهر کیان، در تپه باستانی گورگای نشانه‌هایی مبنی بر قدمت حداقل هفت هزار ساله و بر روی تپه‌های باستانی هفشجان، سفالینه‌ها و ابزارهای سنگی ابتدایی با پیشینه ۹۰۰۰ ساله یافت شد. گفته می‌شود تپه اسکندری شهر هفشجان، سازه‌ای شبیه زیگورات (معبد الهی) داشته ‌است؛ این تپه اولین و بزرگ‌ترین اثر ملی استان چهارمحال و بختیاری به شمار می‌رود. 

وجه تسمیه نام شهرکرد

• دهکرد از دو بخش ده + کرد تشکیل شده و براساس تحقیق ژوزف ویسهوفر محقق و شرق‌شناس آلمانی، شاپور دوم در نامه‌های خود از شهریار، دژگـُرد را که دژی مستحکم در منطقه کوهستانی زاگرس بوده، یاد کرده است. دژ به به معنای قلعه و گرد به معنای پهلوان است که با عوض شدن حروف «ژ» و «گ» که در الفبای عربی وجود نداشته، به «دهکُرد» تغییر کرده ‌است.
• از آنجا که شغل ساکنان این منطقه در گذشته گله‌داری بوده برخی معتقدند واژه کرد به معنی گله داری است. البته عده‌ای نیز می‌گویند در گذشته کردها در اینجا ساکن بوده‌اند و به همین دلیل دهکرد را عنوان می‌کردند.
• در سالیان دور تعداد زیادی از چادرنشینان، دامپروران و چوپان‌ها در دامنه‌های جنوبی شهرکرد امروزی ساکن بودند. از آنجا که در زبان فارسی واژه کرد به معنای چوپان است، به این منطقه دهکرد یا محل اسکان چوپانان می‌گفتند. جالب است بدانید که قبل از ورود اسلام به ایران، هر شخصی که چوپان، چادر نشین و یا گله‌دار بود را به عنوان چوپان می‌شناختند که این مسئله فارق از خانواده، رنگ پوست و یا حتی نژاد خانوادگی افراد بود.
• سرانجام نام این شهر در سال 1314 از دهکرد به شهرکرد تغییر یافت. 

سخن آخر

دراین مطلب با هم به شهرکرد سفر کردیم. شهری سردسیر که منزلگاه غیور مردان ایرانی در طول تاریخ بوده و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی زیادی را در خود جای داده است. اگر اهل این شهر هستید یا به آنجا سفر کرده‌اید از تجربه‌های خود برای ما بگویید و همراهان کارناوالی را در شناختن هر چه بیشتر این شهر یاری کنید.