روستای هجیج کرمانشاه | ماسوله سنگی اورامان

به منطقه اورامان می‌رویم و سری به روستای هجیج کرمانشاه می‌زنیم؛ روستایی با بافت پلکانی و ساختاری شبیه به ماسوله گیلان که نامش به خاطر زیبایی طبیعت و حال و هوای خوش و بی‌نظیرش بر سر زبان‌ها افتاده است. در ادامه جاهای دیدنی هجیج را به شما معرفی می‌کنیم، در مورد مردم این روستا حرف می‌زنیم و اطلاعاتی را در مورد امکانات و اقامت در روستای هجیج در اختیارتان می‌گذاریم. همراه مان باشید. 

آشنایی با روستای هجیج

بعد از گذر از یک جاده کوهستانی و همسفر شدن با جریان آب رودخانه سیروان، در حالی که هنوز چشم‌مان از تماشای زیبایی‌ها سیر نشده به روستایی می‌رسیم که هَجیج نام دارد. این روستا با مردمی مهمان‌نواز و فضایی سرشار از آرامش، عنوان پاکیزه‌ترین روستای منطقه اورامان را نیز به خود اختصاص داده است. کوهستان از شمال و غرب و جنوب این روستا را احاطه کرده است و روستای سیروان در شرق آن قرار دارد.

گفته می‌شود وجود آب فراوان در دو چشمه در ارتفاعات شمالی و غربی روستا، دلیل شکل‌گیری آن بوده است و قدمت روستا به 1200 سال می‌رسد. در کنار این قدمت بالا، عواملی چون جایگاه مذهبی خاص، طبیعت زیبا، بافت و معماری خاص اهمیت این روستا را دو چندان می‌کنند.

دیدنی ها و تفریحات روستای هجیج

بافت پلکانی

نخستین چیزی که در هجیج جلب توجه می‌کند بافت پلکانی و ساختار خاص آن است. در اینجا خانه‌هایی را می‌بینید که بدون استفاده از آجر رو به سوی دره و رودخانه سیروان ساخته شده و و بر دوش یکدیگر سوار شده‌اند. خانه‌ها پنجره‌هایی به رنگ آبی آسمانی دارند که رو به قبله باز می‌شوند و  زلالی آب سیروان را به تصویر می‌کشد. 

بقعه امامزاده سید عبیدا... | کوسه هجیج

بقعه امامزاده سید عبیدا...، آرامگاه یکی از فرزندان امام موسی کاظم است. این امامزاده از احترام خاصی در میان مردمان ناحیه برخوردار است و به نام کوسه هجیج از آن یاد می‌شود. روایت جالبی در مورد این امامزاده بر سر زبان‌هاست که بازگو کردنش خالی از لطف نیست. می‌گویند 500 سال پیش سایه خشکسالی بر این روستا افتاد. مردم روستا به سراغ مردی منتسب به امام موسی کاظم (ع) رفتند و از وی خواستند برای نزول باران دعا کند. با دعای وی چشمه‌ای پر آب از شکافی در زمین جاری شد. از آن پس وی احترام ویژه‌ای نزد مردم داشت تا اینکه حتی پس از مرگش بقعه‌ای برای او ساختند.

مسجد جامع هجیج

مسجد مرکزی یا مسجد جامع هجیج یکی از بناهای چشمگیر روستاست که معماری خاصی دارد و با ستون‌های چوبی و تزئینات زیبای کنده‌کاری و در و پنجره‌های زیبا مزین شده است. سازندگان این بنا نجارانی هستند که خود را از نسل هنرمندی که همراه کوسه هجیج به این مکان آمده است می‌دانند. این هنرمندان خود را از یاران آن بزرگوار می‌دانند و همچنان به ساخت وسایلی برای روستاییان مشغول هستند.

چله خانه و خانقاه

چله‌خانه و عبادتگاه کوسه هجیج بنایی دیرین در روستاست که با ستون‌های چوبی و نمدهای زیبایش نگاه‌ها را به سوی خود جلب می‌کند. این بنا که محلی برای اعتکاف و چله‌نشینی به حساب می‌آید از سنگ ساخته شده و داخل آن با گل پوشانده شده است.

خانقاه دراویش قادریه (یکی از طریقت‌های درویشان) نیز در هجیج قرار دارد. دراویش قادریه در این مکان به برگزاری مراسم ذکر و سماع می‌پردازند که یکی از مهم‌ترین مراسمی است که در روستا برگزار می‌شود. دراویش در روزهایی خاص در مراسمی که با دف و هوره برگزار می‏‌کنند به ذکر و سماع  می‌پردازند. آنها با حالت گریه و استغاثه به خلسه فرو می‌‏روند و در همین حال از مرید و مرشد خود یاری می‌طلبند. نواها و رقص‏‌های عرفانی بخشی از این مراسم خاص را تشکیل می‌دهند.

حوض پیر

در روستا حوضی قدیمی وجود دارد که دیوارهایی با سنگ‌های ریز و درشت و تخته‌سنگی مسطح در سقف، آن را در برگرفته‌اند. برای دیدن این حوض باید به جایی پایین‌تر از سطح روستا و در جایی مانند زیرزمین رفت. قبل از اینکه در سال 1354، لوله‌کشی برای روستا انجام شود از آب این حوض استفاده می‌کردند. آب به وسیله جوی‌های سیمانی در دوشاخه به پایین دست روستا می‌رفت. یکی از جوی‌ها به حوض مردانه می‌ریخت و برای وضو به کار می‌رفت. یکی دیگر از شاخه‌های آب به حوض زنانه می‌رفت و برای شستشو و تامین آب خوراکی از آن استفاده می‌شد.

متاسفانه تصویری از این جاذبه در دست نیست. اگر تصویری از آن دارید آن را از اینجا آپلود کنید تا با نام خودتان منتشر شود.

طبیعت زیبا

چشمه ها

با کمی فاصله گرفتن از خانه‌های روستا و طی کردن کمی از جاده، یکی از کم نظیرترین تصاویر طبیعت را خواهید دید. در سمت چپ جاده چشم‌تان به غاری بر دامنه کوه خواهد افتاد که در تمام فصل‌های سال از میان آن آبی پرفشار جریان دارد. این آب از قلب زمین می‌جوشد و در رودخانه سیروان جاری می‌شود. مردم هجیج نام این چشمه را بل گذاشتند.

با ادامه دادن مسیر در جاده حفره دیگری وجود دارد که اگر 10 تا 15 قدم در آن پیش بروید به چند پله می‌رسید. با بالا رفتن از پله‌ها در دل کوه و در تاریک و روشنی غار، گودالی پر از آبی زلال را خواهید دید که آرامش عجیبی را برای‌تان به ارمغان می‌آورد. این آب همان آبی است که از داخل حفره به بیرون می‌ریزد و چشمه بل را می‌سازد. آب این چشمه یکی از گواراترین آب‌هاست و گفته می‌شود که به دلیل معدنی بودن خاصیت درمانی نیز دارد.

کوهستان و دشت

درختان بلوط و بنه یا سقز در اطراف روستا دیده می‌شوند و کمی آن طرف‌تر از روستا، ارتفاعات شاهو قرار دارد که بخشی از رشته کوه‌‏های زاگرس محسوب می‌شود. در این ناحیه طبیعت زیبا و بکر با مراتع و چراگاه‏‌های سرسبز به نام‌های پیاز دول میشا و گاول انتظار شما را می‌کشند. 

رودخانه سیروان و سد داریان

سیروان مهم‌ترین و معروف‌ترین رودخانه ناحیه هورامان نیز از نزدیکی روستا عبور می‌کند و با مسیری طولانی و پرپیچ و خم منطقه اورامان را به دو بخش تقسیم کرده است. کناره‌های این رود مکان مناسبی برای گوش سپردن به آوای طبیعت و به تماشا نشستن زیبایی‌های آن است. سد داریان که در مسیر این رود قرار گرفته، چشم‌انداز خاصی را به منطقه بخشیده است.

مردم هجیج

 لباس‌های رنگین و سنتی مردم از جذابیت‌های آن است که حکایت از فرهنگ غنی و اصیل مردم هجیج دارد. مردان هجیج از کلاه، شلوار کردی، قبا (نوعی پوشش بلند)، سره (نوعی قبای کوتاه) و گیوه برای پوشش خود استفاده می‌کنند و بر تن زنان سربند، زیرپوش، پیراهن، کُلَنجه (نوعی پوشش با تزیینات مختلف)، قبا (نوعی لباس آستین‏دار) و جافی (نوعی شلوار) دیده می‌شود.

مردم این روستا به زبان کردی اورامی سخن می‌گویند؛ یکی از اصیل‌ترین لهجه‌ها که بسیار شبیه به زبان اوستایی و پهلوی است. این زبان آنقدر شیرین است که مجذوب آن می‌شوید.

تفریحات روستای هجیج

• گشت و گذار در روستا
• پیک نیک در طبیعت
• زیارت امام زاده سید عبیدا... 
• قایق سواری پشت سد داریان
• کوهنوردی
• عکاسی

امکانات روستای هجیج

• سرویس بهداشتی
• رستوران
• فروشگاه سوغات
• سوپرمارکت
• مسجد
• اقامتگاه

بهترین فصل سفر به هجیج

روستای هجیج به دلیل قرارگیری در میان کوه‌ها دارای اقلیمی معتدل و کوهستانی است. این مساله باعث شده است که در فصول گرم سال آب و هوای معتدلی داشته باشد؛ اما در فصول سرد، ساکنان آن سرمای سختی را تجربه می‌کنند. بنابراین بهتر است در بهار و اوایل تابستان سفر به هجیج را تجربه کنید.

بهار: با فرا رسیدن نخستین فصل سال، گل‌های رنگارنگ بر دامنه کوه‌ها می‌رویند و این روستا با مناظری بکر و شگفت‌انگیز همچون بهشتی تماشایی به نظر می‌رسد.

تابستان: کناره رود خروشان سیروان به یکی از تفرجگاه‌های منطقه تبدیل می‌شود؛ اما تابش آفتاب در ساعات میانی روز می‌تواند آزاردهنده باشد.

پاییز و زمستان: سرما بر روستا حکمفرما می شود و سوز زمستانی از راه می رسد. فصول سرد سال مناسب سفر به هجیج نیستند.

سوغات و صنایع دستی هجیج

سوغات خوراکی: دوغ، کشک، شیر، روغن حیوانی و کره از مهم‌ترین تولیدات لبنی دامداران هجیج هستند و گردو و انار باغ‌های هجیج از شهرت خاصی در منطقه برخوردارند. کوهستان منبع غنی از گیاهان دارویی به شمار می‌آید و در هجیج می‌توانید گل گاوزبان، ختمی، گون و شنگ نیز خریداری کنید و یا با دست‌های خودتان بچینید.

صنایع دستی: مهم‌ترین سوغاتی که می‌توانید از هجیج به همراه خود بیاورید یک جفت گیوه مرغوب است که با ظرافت و دقت توسط مردان و زنان روستا تولید می‌شود. این گیوه که در هجیج به کِلاش شهرت دارد مرغوب‌ترین نوع گیوه به شمار می‌آید و نکته جالب در مورد آن این است که نوع آن برای پای چپ و راست تفاوتی نمی‌کند. در این صورت هیچوقت کفش‌های‌تان لنگه به لنگه نمی‌شود.

لباس‌های رنگین پشمی را فراموش نکنید. این لباس‌ها حاصل دست زنان روستاست که با ظرافت دوخته شده‌اند. گليم، دستمال، جاجيم، شال و سبد از دیگر صنایع دستی روستا به حساب می‌آیند که می‌توانید آنها را تهیه کنید.

غذاهای هجیج

در سفر به هجیج طعم ماهی کبابی را حتما بچشید و از این خوشمزه معروف منطقه اورامان غافل نشوید. خوردن کلانه را هم فراموش نکنید؛ نانی ضخیم (شبیه تافتون) که داخل آن را با سبزیجات پر می‌کنند.

معماری روستای هجیج

روستای هجیج بافتی پلکانی دارد و می‌توان آن را مجموعه‌ای از خیابان‌های نیم‌دایره سنگ‌فرش و خانه‌های سنگی دانست. نوع خاص معماری هجیج از قرارگیری روستا در دره هجیج ناشی می‌شود چرا که در این شرایط به علت کمبود زمین از معماری پلکانی راه حل مناسبی به نظر می‌رسد. خانه‌ها از پایین دره تا بالا با سنگ و چوب و به صورت پلکانی شکل گرفته‌اند و معابر اصلی متناسب با شیب دو سوی دره ایجاد شده‌اند. خانه‌ها به سوی جنوب هستند و به این وسیله ساکنان می‌توانند بیشترین بهره را از نور خورشید ببرند. سرمای سخت زمستان دلیل موجهی است تا دیوار خانه‏‌های روستا ضخیم و با در و پنجره‏‌هایی کوچک باشند. ساکنان روستا در برخی مواقع صخره‌های کوه را می‌تراشند و گود می‌کنند. سپس با ریختن خاک و کود در آن، سیب‌زمینی و صیفی و حتی درخت پرورش می‌دهند. بنابراین اصلا عجیب نیست که در جلوی بعضی خانه‌ها سبدی گلدان مانند را در بالکنی کوچک ببینید که برای کشت پیاز و سبزی در آنجا گذاشته شده است.

خانه‌ها در 2 طبقه و بدون حیاط ساخته شده و پشت بام خانه‌ها نقش معبری برای گذر عابران و حیاط خانه بالایی را بر عهده گرفته‌اند. بافت مسکونی روستا، متمرکز است و در هم‌تنیدگی خانه‌ها، صمیمیت خاصی را میان ساکنان به وجود می‌آورد و بر همبستگی آنها می‌افزاید. در گذشته سنگ‌های ناهموار را همچون آجر می‌تراشیدند و با استفاده از ملات ساده گِلِ محلی آن‌ها را روی هم می‌گذاشتند. معماران با هوشمندی در فواصل مختلف بین تخته سنگ‌های دیوارها، الوارهای چوبی خاصی را قرار می‌دادند تا از لغزش بر اثر زلزله یا جذب رطوبت هوا جلوگیری کنند.سقف‌های مسطح خانه‌ها با تیرهای چوبی پوشیده شده است و فضای خالی میان الوارها را برای جلوگیری از نفوذ هوای بیرون با کاهگل پر کرده‌اند. در این میان خانه‌هایی هم در روستا سربرآورده‌اند که در ساخت آنها مصالح مقاوم آجر، سیمان، گچ و آهن به کار رفته است.

ماجرای بنیان گذاری هجیج

در میان مردم محلی حکایتی از بنیان‌گذاری روستا بر سر زبان‌هاست. بنابر این گفته‌ها مردی مقدس از خاندان ائمه‌اطهار که در پی مبارزه علیه ظلم خلفای عباسی به این منطقه رهسپار شده بود، بنای روستای هجیج را گذاشته است.

وی در عبور از هر روستایی که بر سر راه بود یک فرد صنعت‌گر را با خود همراه کرد. نقل است که آهنگری از روستای شرکان، نخستین فردی بود که به او پیوست و پس از او نجاری از روستای سرخه کوت بود که با آنها هم قدم شد.

آنها پس از عبور از کوه های هفت‌کشان، کوه تخت، شاهو، دازانی و زرده، معماری از روستای دیوزپا، گیوه کشی از منطقه پاوه، جولابافی از روستای بدرآباد ماهی دشت و گیوه بافی از روستای طویله را با خود همراه کردند تا به محل روستای هجیج رسیدند و جامعه‌ای صنعتی را بنیان نهادند.

دلیل نامگذاری هجیج

محل استقرار روستا بر نام آن نیز تاثیر گذاشته است و به نوعی مشخصات آن را بیان می‌دارد. هجیج که در نگارش به صورت حجیج نیز نوشته می‌شود به معنای دره سرسبز و عمیق است و مستقیما به دره‌ای که روستا در آن قرار دارد اشاره می‌کند.

سخن آخر

با هم به ماسوله سنگی اورامان سر زدیم و با روستای هجیج آشنا شدیم.

تا به حال به این سفر کرده‌اید؟

کدام یک از جاذبه‌های روستا را بیشتر دوست داشتید؟

برای‌مان از تجربیات سفر خود بگویید.

منتظر دیدگاه‌های شما هستیم...