معرفی شهر دیلمان | دانستنی های پیش از سفر

در این مطلب قصد داریم به معرفی شهر دیلمان بپردازیم؛ ییلاقی بی نهایت زیبا که در جنوب شهرستان سیاهکل قرار گرفته است. ما تلاش کرده‌ایم تا این شهر ییلاقی زیبا را به طور اجمالی معرفی کنیم و از تاریخچه دیلمان برای‌تان بگوییم. اگر می‌خواهید بدانید دیلمان کجاست و مسیر دسترسی به آن چگونه است کارناوال را دنبال کنید.

چرا سفر به دیلمان ؟ 

• یکی از زیباترین ییلاق‌های استان گیلان و مقصدی بسیار محبوب برای سفر در فصل تابستان است.
• این منطقه از قدمت تاریخی بسیار بالایی برخوردار است .
• در دیلمان می‌توانید یکی از بهترین و باکیفیت‌ترین عسل های استان گیلان را پیدا کنید.
• جاذبه‌های بی‌نظیر و جذابی مانند ییلاق‌های اسپیلی، پیرکوه، شاه شهیدان و ... در این منطقه زیبا قرار دارند.
• مسیر رسیدن به دیلمان از سمت شهر سیاهکل بسیار زیباست و در طول مسیر جاذبه‌های مانند آبشار لونک و کاروانسرای تی‌تی قابل بازدید هستند.

اطلاعات کلی درباره دیلمان

جغرافیا: دیلمان در 46 کیلومتری جنوب شهرستان سیاهکل در استان گیلان قرار گرفته است و از سمت غرب نیز به منطقه حفاظت شده سیاه‌رود منتهی می شود.

جمعیت: 10,597 نفر مطابق با آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ 

دین و مذهب: مردم این شهر پیرو دین اسلام هستند.

زبان: مردم این شهر به زبان گیلکی با گویش گالشی (دیلمی) سخن می‌گویند؛ اما در گذشته‌های بسیار دور، دیلمی، خود یک زبان مستقل بوده که در قرن‌های 9 تا 13 میلادی رواج داشته و امروزه به طور کامل از میان رفته است؛ اما می‌توان گفت که نزدیک‌ترین زبان به زبان دیلمی، زبان تاتی به شمار می‌رود.

نژاد: به طور کلی چند گروه قومی در استان گیلان زندگی می‌کنند که به ترتیب شامل گیلک‌ها، تالش‌ها، کردها و آذربایجانی‌ها می‌شوند. اقوام گیلک نیز خود به 3 دسته گیلک رشتی، گیلک لاهیجانی و گیلک گالشی تقسیم می‌شوند. مردم شهر دیلمان و بخش‌هایی از غرب مازندران را می توان جز گیلک‌های گالشی دسته‌بندی کرد.

اقتصاد: یکی از بخش‌های اصلی اقتصادی این شهر توسط محصولات کشاورزی و کشت گندم، و جو تامین می‌شود. همچنین دیلمان جز مهم‌ترین مراکز تولید عسل در استان گیلان به شمار می‌رود. در کنار محصولات کشاورزی می‌توان بالقوه‌ترین بخش در اقتصاد این منطقه را گردشگری نامید. این منطقه به خاطر داشتن طبیعت زیبا و هوای بسیار عالی و ییلاقی و از همه مهمتر داشتن جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بی‌نظیر می‌تواند در جذب گردشگر بسیار موفق و موثر واقع شود.

غذاهای محلی دیلمان

• میرزا قاسمی
• باقلاقاتق
• فسنجان
• و ...

اقامت در دیلمان

در سفر به شهر دیلمان شما می‌توانید از انواع ویلا و اقامتگاه‌های بومگردی برای اقامت‌تان در شهر استفاده کنید. اگر هم به دنبال اقامتگاه مجهزتر می‌گردید می‌توانید به سیاهکل بروید و از هتل‌ها یا هتل‌آپارتمان‌های شهر بهره‌مند شوید.

فرهنگ بومی مردم دیلمان

نوروزبل (نوروز ما) | آغاز سال دیلمی

نوروز بل به معنای آتش نوروزی، نام جشنی است که در نخستین روز از سال دیلمی برگزار می‌شود. گیلانی‌ها از قدیم بر این باور بودند که با روشن کردن آتش در نوروز بل موجب کاهش سرمای زمستان می‌شوند. مردم در این روز بهترین لباس‌های شان را می‌پوشند و سال نو دیلمی را به یگدیگر تبریک می‌گویند. در این مراسم با نزدیک شدن غروب خورشید، آتش نوروزی را روشن می‌کنند. این روز مطابق با 17 مرداد در تقویم جلالی است. این جشن به طور ویژه در روستای خصیب‌دشت املش برگزار می‌شود اما در سال‌های اخیر در برخی از روستاهای دیلمان نیز این مراسم اجرا شده است.

دیلمانی | گوشه ای در آواز دشتی موسیقی ایرانی

این گوشه زیبا و بی نظیر الهام گرفته از سرزمین کوهستانی دیلمان است که برای اولین بار توسط استاد ابوالحسن صبا در آواز دشتی و در دستگاه شور قرار گرفت. بزرگان زیادی مانند استاد غلامحسین بنان و فریدون پور رضا این گوشه را بازخوان کرده‌اند که از مشهورترین‌های آن می‌توان به موسیقی متن سریال پس از باران با صدای فریدون‌پوررضا اشاره کرد.

جاذبه های گردشگری دیلمان

جاذبه های مسیر جاده سیاهکل- دیلمان

اگر مسیرتان را از سیاهکل به سمت شهر دیلمان ادامه دهید در مسیرتان می‌توانید از جاذبه‌های زیر دیدن کنید.

جاذبه های شهر دیلمان

• دشت شقایق دیلمان: این دشت در 6 کیلومتری شرق دیلمان قرار دارد که باید برای دیدن شقایق‌های زیبای آن در فصل بهار به این منطقه سفر کنید.
• حمام دیلمان: این حمام در دوره صفویه ساخته شده و نام آن در فهرست میراث ملی ایران به چشم می‌خورد.
• آرامگاه باباولی | پیر پیغمبر: داخل این آرامگاه کوچک دو صندوق عتیفه قرار دارد که تاریخ آن ها به 995 و 999 ه.ق بازمی‌گردد و دیوارهای داخلی آن دارای نقاشی‌های مذهبی است.

روستاگردی در دیلمان

• روستای شاه شهیدان: این روستای زیبا در غرب مرکز شهر دیلمان قرار گرفته است. از دیدنی‌های روستا می‌توان به غار اسپهبدان اشاره کرد. این غار کوچک اما بی‌نظیر در دل کوه‌های اسپهبدان در روستای شاه شهیدان قرار گرفته است که دهانه عمودی و بلند آن از دور توجه‌ها را به خود جلب می‌کند. 
• روستای اسپیلی: این ییلاق زیبا که بین مردم سیاهکل و لاهیجان نیز بسیار مشهور است در 5 کیلومتری دیلمان قرار گرفته است و برای بازدید از آن بهتر است بهار یا تابستان را برای سفرتان انتخاب کنید. از جذابیت‌های این روستا می‌توان به بکر و دست نخورده بودن آن اشاره کرد چرا که خوشبختانه ویلاسازی در آن انجام نشده است.
• روستای پیرکوه: این روستا در جنوب شهر دیلمان قرار دارد و یکی از ییلاق‌های منطقه به شمار می‌رود. از دیدنی‌های روستا می‌توان به برج و قلعه گرماور و تپه باستانی قلعه کوتی اشاره کرد که قدمت آنها به پیش از اسلام بازمی‌گردد و نامشان در فهرست میراث ملی ایران دیده می‌شود.

چطور با حمل و نقل عمومی دیلمان برویم ؟ 

برای رفتن به دیلمان می‌توانید از طریق پایانه اتوبوسرانی شهرستان سیاهکل استفاده کنید. پس از رسیدن به پایانه سیاهکل می‌توانید از طریق تاکسی یا ماشین‌های دربستی به سمت دیلمان بروید.

آدرس ترمینال سیاهکل: سیاهکل، خیابان امام

تلفن: 01342322481

مسیرهای دسترسی به دیلمان از مبدا تهران

مسیر اول: بهترین و مناسب‌ترین مسیر از شهر رشت است. شما می‌توانید پس از رسیدن به پلیس‌راه رشت وارد اتوبان لاهیجان و بعد وارد خروجی شهرستان سیاهکل شوید. در ادامه مسیر جاده سیاهکل- دیلمان را ادامه دهید تا به دیلمان برسید.

مسیر دوم: این مسیر نسبت به راه قبلی بسیار نزدیک‌تر است؛ اما از نظر راه‌سازی، امکانات و روشنایی جاده‌ای خیلی مناسب نیست. شما باید پس از رسیدن به پلیس‌راه رشت به سمت شرق و سنگر بروید و مسیرتان را مستقیم تا سیاهکل ادامه دهید.

مسیر سوم: می‌توانید از شهر قزوین وارد جاده قدیم رشت شوید و مسیرتان را به سمت لوشان ادامه دهید. در ادامه شما وارد جاده لوشان- بره‌سر خواهید شد که باید خود را تا داماش برسانید. و بعد جاده را به سمت بره‌سر، اصطلخ کوه و آسیابر ادامه دهید و سپس به دیلمان می‌رسید. توجه داشته باشد که این مسیر ناهموار و بهتر است ماشین قوی داشته باشید، البته سختی مسیر به زیبای طبیعت آن که وصف نشدنیست، می‌ارزد.

آب و هوای دیلمان در فصول مختلف

بهار و تابستان: دیلمان یک ییلاق بسیار خنک و کوهستانی بوده و بهترین فصل بازدید از آن بهار و تابستان است. در فصل بهار به ویژه ماه‌های فروردین و اردیبهشت در این منطقه بارندگی خواهد بود؛ اما با شروع فصل تابستان بارندگی متوقف شده و هوا در ماه‌های تیر و مرداد گرم می‌شود و با آغاز شهریور هوایی خنک‌تری به منطقه بازمی‌گردد.

پاییز و زمستان: بی‌شک با شروع نیمه دوم سال بارندگی در این منطقه نیز شروع می‌شود و دمای هوا افت می‌کند؛اما طبیعت بی‌نظیر پاییزی این منطقه می‌تواند دلیل خوبی برای سفر به دیلمان باشد. در فصل زمستان نیز این منطقه کوهستانی برفی و بسیار سرد می‌شود، اگر دوست دارید زمستان یک ییلاق زیبا را ببینید و هوای سرد خیلی برای‌تان مهم نیست می‌توانید به دیلمان بروید.

تاریخچه شهر دیلمان

گفته می‌شود که در نوشته‌های تاریخی و حتی شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی آمده است که اولین انسان‌های غارنشین که بعدها موفق به کشف آتش و سلاح‌های فلزی شدند در پای کوه‌های البرز و شهر دیلمان حضور داشتند که این امر خبر از قدمت شهرنشینی و تمدن در این منطقه می‌دهد. همچنین می‌توان در مورد ریشه تمدن در این محدوده، به مهر استوانه‌ای اشاره کرد که در یکی از گورستان‌های دیلمان پیدا شده و قدمت آن به 5 هزار سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. از سوی دیگر می‌توان به حضور قومی به نام دیلم هم اشاره کر که حدود 2000 سال پیش از میلاد مسیح در این منطقه زندگی می‌کرده‌اند. طبق اسناد تاریخی بی‌شک در دوره ساسانیان نیز به این منطقه دیلمستان گفته می‌شده است؛ اما در کل می‌توان گفت که قدمت دقیق وجود این قوم در منطقه مشخص نیست.

دیلمیان تا پیش از ورود اسلام به ایران و حتی اوایل ورود اسلام به ایران به دین زرتشت پایبند بودند و توانستند با مقاومت در برابر اعراب از سرزمین‌شان محافظت کنند. می‌توان گفت اولین مسلمانانی که وارد این منطقه شدند علویان بودند که به خاطر مخالفت با حاکمان عباسی به این منطقه پناه آوردند و به این ترتیب دیلمیان شروع به پذیرش مذهب شیعه و دین اسلام کردند.

این منطقه خواستگاه یکی از قدرتمندترین سلسله‌های حکومتی در ایران یعنی دیلمیان است. این سلسله از همین منطقه دیلمان برخواستند و یکی از مهم‌ترین مکان‌ها برای پناه دادن به مخالفان خاندان عباسی به شمار می‌رفتند، دیلمیان توانستند در مقابل خلیفه‌های عباسی مقاومت کنند و آنها را شکست دهند تا بخش‌هایی از عراق را از آن خود کردند. آل‌بویه در نهایت به دست سلسله سلجوقیان از میان رفتند. پس از آنها نیز فردی به نام علی‌ابن‌بویه دیلمی از تبار دیلمیان تلاش کرد تا دوباره نام دیلمیان را زنده و سنت‌های آنها را نگاه دارد. هر چند او هیچگاه نتوانست قدرت و حکومت خود را به انداه سلسله پیش از خود گسترش دهد؛ اما با کمک سه تن از فرزندانش به نام‌های احمد، علی و حسن توانست مذهب شیعه را تا حدودی گسترش و ترویج دهد.

وجه تسمیه نام دیلمان: گفته می‌شود که "دیل" به معنای درون و "لم" به معنی جنگل است، البته عده‌ای نیز معتقدند که لم معنی تمشک هم می‌دهد.

سخن آخر

زمين ديلمان جایی است محكم، بدو در لشگری از گيل و ديلم، گروهی ناوک و زوبين سپارند، به زخمش جوشن و خفتان گذارند...

با کارناوال به سرزمین زیبا و ییلاقی دیلمان سفر کردیم تا از نزدیک با این منطقه کهن و بی نهایت دلربا آشنا شویم. دیلمان ترکیبی است از موسیقی بومی، فرهنگ جنگ آوری و دلاوری و طبیعت زیبا و مردمانی درونگرا در پای کوهپایه روزگار می گذرانند.

شما تا کنون از دیلمان دیدن کرده اید؟ به نظر شما جای چه امکانات گردشگری در منطقه خالیست؟ برای توسعه و رونق این صنعت پاک در منطقه چه اقداماتی باید صورت بگیرد؟

اگر هم اهل دیلمان هستید به ما بگویید که رونق و توسعه گردشگری در شهر شما چه ضرر ها و فاید هایی داشته است.