راهنمای حمل و نقل عمومی استانبول | هر آنچه باید بدانید

راهنمای حمل و نقل عمومی استانبول، مقاله‌ای جامع و به زبان ساده است که با خواندنش، اطلاعات زیادی به دست می‌آورید. با انواع وسایل و هزینه حمل و نقل عمومی استانبول آشنا می‌شوید و می‌توانید نقشه‌های کاربردی مانند نقشه متروی استانبول را در اختیار داشته باشید. همراه کارناوال به خیابان‌ها و مرکز شهر می‌رویم و می‌بینیم بهترین راه و مقتصدانه‌ترین راه برای گشت و گذار چیست.

آشنایی با حمل و نقل شهری استانبول

استانبول، شهری وسیع و بزرگ است که خوشبختانه سیستم حمل و نقل کارآمد و مفیدی دارد و به این ترتیب دسترسی به نقاط دور و نزدیک شهر را برای هر کسی آسان می‌کند. وقتی از حمل‌ونقل عمومی استانبول حرف می‌زنیم، یعنی می‌توانید از وسایل مختلفی چون مترو، تراموا، اتوبوس، تاکسی‌های زرد، تاکسی‌های آنلاین و انواع قایق و کشتی برای جابه‌جایی در شهر استفاده کنید. همچنین بد نیست بدانید که هزینه این وسایل شاید در مقایسه با تهران قدری گران‌تر باشد؛ اما به طور مثال استفاده از مترو و اتوبوس در مجموع ارزان‌تر از تاکسی های دربست تمام خواهد شد و قطعا صرفه اقتصادی دارد.

نکته‌ای که قبل از هر چیز دانستن آن ضرورت دارد این است که برای پرداخت هزینه تاکسی و تراموا در استانبول به جای پول نقد باید از کارتی با نام استانبول کارت استفاده کنید. این کارت‌ها را می‌توانید به راحتی به محض رسیدن به استانبول از فرودگاه و یا حتی سوپرمارکت‌های شهر خریداری کنید. برای آشنایی بیشتر با این کارت، هزینه خرید، نحوه شارژ و دیگر اطلاعات مطلب استانبول کارت را بخوانید.

در ادامه در کنار معرفی و نحوه دسترسی به هر یک از این وسایل حمل‌و‌نقل، هزینه هر یک و چگونگی پرداخت آن نیز به شما گفته می‌شود. 

چطور و با چه وسایل حمل و نقلی از فرودگاه به مرکز استانبول برویم ؟

قبل از آنکه به حمل و نقل درون شهری استانبول بپردازیم باید یک مرحله به عقب برگردیم؛ در حال حاضر پرواز شما در فروگاه نشسته و باید خود را از فرودگاه به هتل و یا نقاط دیگر شهر برسانید. چه انتخاب هایی پیش رو دارید؟ چطور باید از فرودگاه به شهر بروید؟ این پرسشی است که در مطلب چطور از فرودگاه به مرکز استانبول برویم؟ به طور کامل به آن پاسخ داده ایم. 

متروی استانبول

متروی استانبول 7 خط متفاوت دارد که نقاط مختلف شهر را به یک دیگر متصل می‌کند. دو خط مهم و پرکاربرد برای توریست‌ها عبارت‌اند از:

• خط M1A: از فرودگاه آتاتورک تا ینی کاپی در محله سلطان احمد
• خط M1B: از محله ینی کاپی تا تیزازلی باجلار (گذر از تکسیم، شیشیلی و لونت)

ساعت کار: ساعات کار متروی استانبول از ۶ صبح تا ۱۲ نیمه شب یا 1 بامداد است، که بستگی به خط مورد نظر و جهت حرکت آن دارد.

متروی شبانه: در تعطیلات آخر هفته و تعطیلات عمومی مترو به صورت شبانه‌روزی فعال است و کار آن از ساعت 12:00 نیمه شب، با آغاز تعطیلات آخر هفته یا تعطیلات عمومی آغاز می‌شود و ساعت 23:59 با پایان روز مربوطه به پایان می‌رسد.

پرداخت هزینه: برای پرداخت هزینه‌های مترو تنها می‌توانید از استانبول کارت و بلیت‌های کاغذی استفاده کنید. 

برای آن‌که نقشه کامل متروی استانبول را ببینید، اینجا کلیک کنید. 

تراموای استانبول

یکی از پرکاربردترین بخش‌های حمل‌و‌نقل استانبول در نزد گردشگران این شهر، تراموای آن است که اغلب نقاط مشهور و دیدنی‌های استانبول را به هم مرتبط می‌کند. در مجموع 4 خط تراموا در استانبول وجود دارد:

• 1- خط T1: این خط محله کاباتاش را به باغجیلاش (Bağcılar) متصل می‌کند. 
• 2- خط T2: این خط تراموا، همان تراموای قدیمی و معروف استانبول است که از میدان تکسیم تا ایستگاه تونل شیشانه ادامه دارد.
• 3- خط T3: این تراموا در مسیری کوتاه حرکت کرده و ایستگاه کادیکوی را به مسجد اسکله (Iskele Mosque) متصل می‌کند. 
• 4- خط T4: این خط تراموا از توپکاپی در منطقه فاتح آغاز شده و تا ایستگاه مسجد سلام در منطقه سلطان‌غازی ادامه می‌یابد.

خوب است بدانید که آسان‌ترین راه برای جابه‌جایی بین سلطان احمد و بیوگلو، استفاده از ترامواست. هر ۵ دقیقه یک سرویس از ایستگاه خارج می‌شود.

ساعات کار: ساعت کار تراموا از ۶ صبح تا ۱۲ نیمه شب یا 1 بامداد است، که بستگی به خط مورد نظر و جهت حرکت آن دارد.

 پرداخت هزینه: برای پرداخت هزینه‌های تراموا نیز می‌توانید از استانبول کارت و بلیت‌های کاغذی استفاده کنید. 

برای آن‌که نقشه کامل ترامواهای استانبول را ببینید، اینجا کلیک کنید. 

قطار کابلی استانبول

قطار کابلی (Funicular Lines) یکی از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی ست که دو خط دارد. خط F1 میدان تکسیم را به اسکله کاباتاش (Kabataş) و خط F2 یا تونل، شیشانه را به کادیکوی (برج گالاتا) متصل می‌کند. بنابراین به راحتی می‌توانید برای رسیدن به قایق‌ها و کشتی‌ها و یا برج گالاتا از قطار کابلی استفاده کنید. 

در اینجا باید به شما بگوییم که خط F2 بیشتر با نام تونل (Tunnel) نیز شناخته می‌شود و دومین خط ریلی زیرزمینی یا مترو جهان بعد از قطار زیرزمینی لندن (London Underground) است.

ساعات کار: از ۶ صبح تا ۱۲ نیمه شب یا 1 بامداد است، که بستگی به خط مورد نظر و جهت حرکت آن دارد.

 پرداخت هزینه: برای پرداخت هزینه‌ها می‌توانید از استانبول کارت و بلیت‌های کاغذی استفاده کنید. 

اتوبوس استانبول

 اتوبوس‌های شهر استانبول را می‌توان به دو نوع عمده اتوبوس‌های خصوصی و اتوبوس‌های شهری تقسیم کرد. اتوبوس‌های خصوصی، به رنگ سبز و آبی بوده و بخش مقصد آن‌ها روی علائم زرد رنگ و غیر دیجیتال نصب‌شده‌است. اتوبوس‌های عمومی شهر اما قیافه‌های متفاوتی دارند و آن‌ها را در رنگ‌های متنوعی خواهید دید. مثلا اتوبوس‌های قدیمی‌تر قرمز و اتوبوس‌های جدید، سبز رنگ هستند. 

یادتان باشد که به عنوان یک توریست، در محله سلطان احمد و تکسیم، مترو و تراموا بهترین گزینهها برای شما هستند چرا که در این مناطق اتوبوس‌ها خدمات خوبی ارائه نمی‌دهند.

ساعات کار: 6 صبح تا نیمه شب

پرداخت هزینه: نقد یا استانبول کارت

اتوبوس های بی آر تی

یکی از جدیدترین انواع اتوبوسی که در استانبول می‌توان دید، اتوبوس‌های سریع بی آر تی هستند که با نام متروباس (Metrobüs) شناخته می‌شوند. این اتوبوس‌ها لاین‌هایی جداگانه و سرعت قابل توجهی در جابه‌جایی مسافران دارند. برخی از این اتوبوس‌ها به صورت شبانه‌روزی فعالیت می‌کنند. 

پرداخت هزینه: استانبول کارت

هزینه‌ها: هزینه اتوبوس سواری در استانبول، بر حسب تعداد ایستگاه‌هایی‌ ست که پشت سر می‌گذارید. به این منظور باید هم به هنگام ورود و هم به هنگام خروج کارت بزنید. 

ساعات کار: 6 صبح تا نیمه شب یا 24 ساعته

البته در نظر داشته باشید که اگر در طی ساعات 12:00 نیمه شب تا 6 صبح از اتوبوس‌های بی آر تی استفاده کنید، هزینه آن‌ها بدون توجه به ایستگاه‌ها محاسبه می‌شود.

از جمله خطوط اتوبوسی که به صورت 24 ساعته فعالیت می‌کنند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 قایق و کشتی

هیجان‌انگیزترین راه گردش در استانبول، استفاده از سرویس‌های قایق و کشتی ست. عبور از آسیا به اروپا، بالا و پایین رفتن در طول گلدن هورن و بسفر و سفر به جزایر پرنس یا آدالار از جمله مسیرهای مورد توجه است.

برای آن‌که بتوانید از قایق‌ها و کشتی‌ها استفاده کنید، کافی ست خود را به یکی از بنادر شهر برسانید. از جمله بنادر اصلی استانبول، می‌توان به بندرهای امینونو، بشیکتاش، کاباتاش، کاراکوی و اوسکودار اشاره کرد. خوب است بدانید که هزینه این سواری بسیار مناسب بوده و با اقدام شخصی می‌توانید با هزینه معقولی در طول بسفر سفر کنید و یا خود را به جزایر پرنس برسانید و احتیاجی به خرید تورهای گران قیمت و لوکس ندارید. 

برای خرید بلیت‌ها می‌توانید به سایت‌ها و شرکت‌های مختلفی مراجعه کنید و یا به صورت حضوری بلیت خود را بخرید.

دولموش | ون

دولموش چیزی شبیه ون‌های ماست که به عنوان تاکسی در استانبول فعالیت می‌کنند. دولموش‌ها رنگی زرد داشته و گنجایشی 8 نفره دارند. قیمت این وسایل حمل‌و‌نقل از اتوبوس‌ها قدری بیشتر است اما به نسبت تاکسی‌های زرد رنگ، هزینه مناسب‌تری دارند. 

برای آن که دولموش‌ها را پیدا کنید، کافی ست به دنبال ون‌های زرد رنگی با تابلو دولموش (Dolmuş) باشید. در نظر داشته باشید که دولموش‌ها هم مانند تاکسی‌-خطی‌های خودمان، تا هر هشت نفر مسافران سوار نشوند و ظرفیتش تکمیل نشود، حرکت نمی‌کنند. 

مهم‌ترین مسیرهایی که می‌توان از دولموش‌ها استفاده کرد، عبارت‌اند از:

تاکسی‌های عمومی

قیمت پایه تاکسی‌های استانبول مبلغی مشخص است و به ازای هر ۱ کیلومتر نیز مبلغی به هزینه‌ها افزوده می‌شود. 

• استانبول پر از تاکسی‌های زرد است که راننده‌های آن به سه دسته دیوانه سرعت، بازیگر و هیچ‌کدام! تقسیم می‌شوند. اگر گیر دسته اول افتادید و احساس خطر کردید تنها به فارسی هشدار بدهید :”یواش!” (‘yavaş!’ از مزایای شباهت های زبان فارسی و ترکی). رانندگان دسته دوم علاقه زیادی به شکار مسافران پولدار دارند. تمام تاکسی‌ها موظفند که از تاکسی‌متر استفاده کنند و رانندگان این دسته اغلب تمایلی به استفاده از تاکسی‌متر ندارند و یا ادعا می‌کنند که تاکسی‌مترشان خراب است و در نهایت از شما پول بیشتری طلب می‌کنند. بهترین راه برای جلوگیری از این اتفاق این است که از همان اول یادآور شوید که بدون تاکسی‌متر سوار تاکسی نمی‌شوید.
• تاکسی‌های نزدیک ایستگاه اتوبوس معمولا یک دام هستند، آنها از تاکسی‌متر استفاده می‌کنند اما در همان ابتدای کار مبلغی به حساب شما منظور می‌شود. مراقب آنها باشید.
• روی مقصدی که می‌خواهید بروید پافشاری کنید چرا که رانندگان در ازای بردن شما به برخی اماکن پورسانت دریافت می‌کنند و اصرار دارند که شما را به مقصد مورد نظر خود ببرند. 
• در مورد پولی که به آنها پرداخت می‌کنید دقت زیادی به خرج دهید. گاهی رانندگان ادعا می‌کنند که به آنها کمتر پول پرداخت کرده‌اید و یا مدعی می‌شوند که اسکناس دریافتی‌شان پاره بوده و باید دوباره پول پرداخت کنید. در زمان دادن پول به راننده هوشمندانه رفتار کنید.
• دادن انعام به رانندگان تاکسی مرسوم نیست مگر آنکه آنها شما را در جابه‌جایی چمدان‌ها و کارهای دیگر کمک کنند. 
• از سوار شدن تاکسی در نزدیکی ایاصوفیه و دیگر مکان‌های توریستی معروف بپرهیزید! اغلب بیشتر از نرخ معمول طلب می‌کنند.
• باید بدانید که اگر بخواهید با استفاده از تاکسی از روی پل بسفر عبور کنید و تاکسی به علت نداشتن کمربند جریمه شود، این مقدار به کرایه شما اضافه می‌شود! بنابراین به وجود کمربند در تاکسی توجه کنید. 

تاکسی های آنلاین

علاوه بر تاکسی‌های معمولی و زرد رنگ شهر، تاکسی‌های آنلاین، دیگر گزینه قابل توجه و مفید هستند. برای استفاده از این تاکسی‌ها که مشابه اسنپ خودمان هستند، کافی ست نرم افزار مورد نظر را روی گوشی هوشمند خود نصب کنید و از خدمات‌شان بهره‌مند شوید. 

البته باید بدانید این تاکسی‌ها از تاکسی‌های سطح شهر ارزان تر نیستند و بسته به نوع شرکتی که انتخاب می‌کنید، خدمات متفاوتی در انتظار شماست. 

از جمله این تاکسی‌های آنلاین می‌توان به بی تاکسی (Bi taksi)، اوبر (Uber) و کریم (Careem) اشاره کرد.

تله کابین استانبول

یکی دیگر از وسایل حمل‌و‌نقلی که در استانبول به چشم می‌خورد، دو خط تله‌کابین است که کمتر از دیگر وسایل در میان گردشگران شناخته‌شده‌است. این خطوط را با علائم اختصاری TF1 و TF2 می‌شناسند و با استفاده و سواری آن‌ها، می‌توانید منظره خارق‌العاده‌ای از استانبول را در مرکز شهر ببینید. البته در نظر داشته باشید که این خطوط تله‌کابین چندان بلند و طولانی نیستند و فقط یک سواری کوتاه را تجربه خواهید کرد.

• خط TF1: این خط تله‌کابین از محله ماکا استانبول در منطقه شیشلی شروع‌شده و تا محله تاشکیشلا که در نزدیکی میدان تکسیم قرار دارد، ادامه پیدا می‌کند. ساعت کار این تله‌کابین از 8 صبح تا 7 بعدازظهر است و سفری 3.5 دقیقه‌ای را برای شما رقم می‌زند.
• خط TF2: این خط تله‌کابین در منطقه ایوب استانبول واقع‌شده و شما را تا تپه پیر لوتی می‌رساند. این تله‌کابین طولی 384 متری دارد و یک سواری حدودا 3 دقیقه‌ای را به شما هدیه می‌دهد. ساعات کار این تله‌کابین از 8 صبح تا 10 شب است.

نحوه پرداخت: استانبول کارت یا نقد

پرداخت هزینه‌ها:

هزینه‌های تله کابین بسته به نوع پرداخت (استانبول کارت یا نقد) متفاوت است.

البته اگر نخواهید از استانبول کارت استفاده کنید و یا استانبول کارت نداشته باشید، باید کارت‌های تله‌کابین را خریداری کنید.

حمل و نقل کم‌توانان و ناتوانان جسمی در استانبول

گرچه ساخت و بازسازی دائمی پیاده‌روها در استانبول، قدری دسترسی به نقاط مختلف شهر را برای کم‌توانان جسمی دشوار‌کرده‌است؛ اما می‌توان گفت مسئولان حمل‌ونقل عمومی شهر کارهای خوبی در این راستا انجام داده‌اند.

اغلب پیاده‌روهای خیابان‌های اصلی برای عبور و مرورِ صندلی‌های چرخدار مناسب‌سازی‌شده و حتی بسیاری از چراغ‌های راهنمایی مخصوص عابران با صندلی چرخدار، به هشدارهای صوتی مجهز شده‌اند. 

در ادامه با انواع گزینه‌های دسترسی افراد کم‌توان جسمی به وسایل حمل‌ونقل عمومی استانبول اشاره‌شده‌است:

اتوبوس: به تدریج و با تعویض اتوبوس‌های قدیمی با اتوبوس‌های جدیدتر، امروزه افراد کم‌توان جسمی راحت‌تر از گذشته می‌توانند از اتوبوس‌های استانبول استفاده کنند. نحوه کار این اتوبوس‌ها این‌گونه است که در نزدیکی ایستگاه توقف کرده، سطح خود را پایین می‌آوردند و با باز کردن سطح شیب‌دار اتوبوس، ورود صندلی چرخ‌دار به داخل وسیله را ممکن می‌کنند. البته باید بدانید که متأسفانه نمی‌توان انتظار ارائه چنین خدماتی را در ساعات اوج شلوغی شهر داشت، چرا که در این اوقات اتوبوس‌ها مملو از جمعیت است و ورود صندلی چرخدار به داخل اتوبوس عملا غیرممکن می‌شود. 

تراموا: استفاده از ترامواهای استانبول نیز برای افرادی با صندلی چرخ‌دار در تمام ایستگاه‌ها ممکن است، چرا که به سطح شیب‌دار مجهزند. همچنین خوب است بدانید که اسامی هر ایستگاه روی تابلوهای دیجیتال نمایش داده و به صورت صوتی اعلام می‌شود. 

مترو: در اغلب ایستگاه‌های متروی استانبول، به راحتی می‌توان صندلی چرخ‌دار را وارد قطار کرد. اگر احتیاج به کمک داشتید، به دنبال نگهبانان و مأموران خاکستری پوش ایستگاه باشید، حتما شما را یاری خواهند کرد. در ایستگاه‌های مترو و قطار شهری نیز تمام نام‌ها به صورت صوتی و تصویری روی صفحه نمایش اعلام می‌شوند و به راحتی می‌توانید از اسامی‌شان آگاه شوید. 

همچنین بسیاری از ایستگاه‌های متروی استانبول به نحوی تجهیز شده‌اند که افراد کم‌بینا و نابینا را از خیابان به سوی جایگاه هدایت می‌کنند. در ایستگاه‌های مهم مترو نیز، آسانسور برای دسترسی راحت‌تر کم‌توانان جسمی به چشم می‌خورد.

پرکاربردترین مسیرهای استانبول

در میان همه این وسایل نقلیه، برخی از مسیرها بیش از سایرین استفاده می‌شوند که عبارت‌اند از:

• خط F1: قطار کابلی بین کاباتاش و میدان تکسیم
• خط M1A: خط مترو بین فرودگاه آتاتورک تا ینی کاپی در محله سلطان احمد
• خط M1B: خط مترو از محله ینی کاپی و با گذر از تکسیم، شیشیلی و لونت
• خط T1: خط تراموا و اتصال محله کاباتاش به باغجیلاش
• خط F2 یا Tünel: قطار کابلی بین کاراکوی تا میدان تونل

 برای دیدن نقشه‌های بزرگ و باکیفیت حمل‌و‌نقل عمومی استانبول اینجا کلیک کنید. 

سخن آخر

همان‌طور که دیدیم، یکی از بهترین راه‌ها برای گردشی سریع و به‌صرفه و به دور از ترافیک شهری، استفاده از وسایل حمل و نقلی مانند مترو و اتوبوس است. 

شما در سفر به استانبول چه راهی را برای جابه‌جایی و سفرهای درون شهری برگزیدید؟

خواندن این مقاله کمکی به شما کرد و از این نظر مفید بود؟

نظرها، خاطره‌ها و تجربه‌های ارزشمند خود از سفر به استانبول را با دیگر دوستان کارناوالی در میان بگذارید و بگویید این بار راهنمای حمل‌و‌نقل چه شهری را برای شما تدارک ببینیم.