فهیمه دزفولی
نویسنده ارشد کارناوال
انتشار
16 آبان 1397
به روز رسانی
15 شهریور 1398
این بار در مجموعه عکسمان به سراغ کتابخانههایی از سراسر دنیا رفتهایم. میپرسید به سفر و گردش چه ربطی دارد؟ حق با شماست. شاید به فکرمان هم نرسد در سفر به یک شهر از کتابخانه آنجا بازدید کنیم. برای بسیاری از ما خاطره کتابخانه محدود به درس خواندن برای کنکور است و از آن جاهایی نیست که به قصد گشت و گردش سراغش رفته باشیم.
حس و حال قدم زدن در ردیف قفسههای کتاب، حتما با قدم زدن در کوچهباغهای یک روستا یا گذرهای محله قدیمی شهر متفاوت است اما از منظری دیگر که نگاه کنیم کتابخانهها نیز مانند بازارها میتوانند روایتگر تاریخ و فرهنگ مردم باشند. این روزها که شیوههای دیجیتال، کتاب خواندن را هر روز مجازیتر میکند؛ کتابهای کاغذی کمکم به یادگارهای باارزشی تبدیل میشوند که برای نگه داشتنشان بناهایی باشکوه برپا میکنیم و میراث تمدنمان را آنجا به نمایش میگذاریم. گشت تصویری امروز ما برای تماشای تفاوتهاست. بیایید ببینیم اهالی سرزمینهای مختلف کجا و چگونه میراث فرهنگیشان را نگه میدارند و چه طور کتاب میخوانند. با کارناوال همراه باشید.
1- کتابخانه ایالتی ویکتوریا در ملبورن استرالیا | State Library of Victoria
در دوره نه چندان دوری تا حدود دویست سال پیش، کتاب کالایی گران و تقریبا انحصاری بود که کمتر کسی به آن دسترسی داشت. پس از برپا شدن کتابخانههای بزرگ نیز همچنان عموم مردم به آن راه نداشتند. اینجا از نخستین کتابخانههای عمومی در جهان است که خدماتش برای همه رایگان شد. در این سالن مطالعه هشت ضلعی که تروب نام دارد بیش از یک و نیم میلیون عنوان کتاب نگه داری میشود و 600 نفر میتوانند کتاب بخوانند.
2- کتابخانه استارفیلد در مرکز خرید کوئکس در سئول کره جنوبی | Starfield Library in COEX
ایده عجیبی به نظر میرسد که بیش از دو هزار مترمربع از یک مرکز خرید را به محلی برای مطالعه رایگان عمومی اختصاص دهیم. اما کوئکس در سال 2017 دست به این اقدام عجیب زد تا مرکز خریدش به یکی از جاذبههای پربازدید سئول تبدیل شود و پاخور بسیاری از اهالی شهر باشد.
3- کتابخانه سرِ مربع در نیس فرانسه | La Tete Carrée
هنرمند فرانسوی ساچا سوسنو، کتابخانه مرکزی شهر نیس را با این ایده طراحی کرده است: اندیشیدن داخل جعبه. حاصل اندیشههای نویسندگان در این جعبه خاکستری رنگ در ارتفاعی نزدیک به 30 متر از سطح زمین قرار دارد و شبها روشنایی نور طبقات به آن نمایی متفاوت میدهد. انگار که هرشب ایدههایی در این سرِ مربع میدرخشد.
4- کتابخانه لییآن در روستای جیچی پکن در چین | Liyuan Library
این معنای کامل کتاب خواندن در یک گوشه دنج است؛ میان ناکجاآبادی در قلب یک دره پرت. آخر هفتهها صدها کتابباز چینی از شهر فاصله میگیرند تا اینجا روی یک برکه در احاطه درختان شاهبلوط، گردو و هلو، ساعتها خودشان را بی هیچ دغدغهای به خیال نویسندهها بسپارند.
5_ کتابخانه اشتوتگارت در آلمان | Stuttgart Library
بیهوده نیست که بسیاری از مردم جهان، آلمانیها را به نظم بسیارشان میشناسند. حتا بازی نورها در پلکان نیز انگار کاملا حساب شده است. جالب آن که یک کرهای این کتابخانه را طراحی کرده است.
6- کتابخانه کالج ترینیتی دوبلین در ایرلند | Old Library in Trinity College in Dublin
عکس را خوب نگاه کنید و بگویید شما را یاد چه چیزی میاندازد؟ این کتابخانه مرموز با کتابهای قدیمیاش، الگوی طراحی لوکیشنهایی از فیلم هریپاتر بوده است.
7- کتابخانه ملی در پریشتینا پایتخت کوزوو | National Library of Kosovo
داستان این کتابخانه همچون سرنوشت مردم کوزوو فراز و نشیبهای بسیاری دارد. از آن زمان که کتابخانه مقر فرماندهان نظامی یوگسلاوی شد تا هنگامی که 100هزار جلد از میراث ملی را به کارخانه کاغذسازی فرستادند تا خمیر شود. این داستان اما پایانی خوش داشت. سرانجام مردم آلبانیایی صاحب یک کتابخانه ملی با 99 گنبد شدند که معماری خاصش تلفیقی از هنر بیزانس و دوره اسلامی است.
8- کتابخانه دانشگاه هومبولت در برلین آلمان | Humboldt University Library
اینجا چه قدر به خاطرههای شما از درس خواندن برای کنکور و نوشتن پایاننامه شبیه است؟ دانشجوهای دانشگاه هومبولت، در این سالن پلکانی عظیم مطالعه میکنند.
9_ کتابخانه تینجین بینهای در چین | Tianjin Binhai Library
نام دیگر این کتابخانه چشم است چون ساختارش شبیه درون چشم انسان است. احتمالا برایتان سوال میشود چه طور به قفسههای نزدیک سقف دسترسی پیدا میکنند؟ راستش چون برای افتتاحش عجله زیادی داشتند اتاقهای بالایی را که در طرح برای دسترسی به آن قفسهها پیشبینی شده بودند، نساختند. بنابراین قفسههای بالایی را با صفحات آلومینیومی که جلد کتاب روی آنها چاپ شد دکور کردند. این هم از راهکارهای چینی!
10_ کتابخانه جرج پیبادی در مریلند آمریکا | George Peabody Library
این بنای باشکوه که از زیباترین کتابخانههای جهان محسوب می شود، در واقع هدیه آقای نیکوکاری به نام جرج پیبادی به مردم مریلند است. اما به جز زیباییاش به یک دلیل دیگر نیز مشهور شده؛ کتاببازها میتوانند همینجا در سالن اصلی و در احاطه کتابها عروسی بگیرند!
* این هم یک نما از عروسی
11- کتابخانه ملی در وین اتریش | Austrian National Library
اتریش در سالهای قرون وسطی تا پایان جنگ جهانی بارها محل درگیری قدرتهای اروپایی و در کشاکش ازدواجهای سیاسی بود؛ اما از خوب روزگار، هرکس آمده و رفته یادگارهایی گرانبها از کتابهای سراسر اروپا را برای این کتابخانه به جا گذاشته است. کتابخانه ملی اتریشیها بیشتر شبیه به موزهای فاخر به نظر می رسد. گذشته از معماری چشمگیرش به سبک باروک، در این کتابخانه گنجینههای باارزشی از نقشههای تاریخی، نخستین نوشتههای بشر روی پاپیروس، نخستین چاپهای بشر و ... نگهداری میشود.
12_ کتابخانه اَبِی سنت گال در سوئیس | Abbey library of Saint Gall
چشم بسته هم میشد حدس زد این همه زرق و برق را کجای اروپا باید سراغ گرفت. اینجا از مهمترین و قدیمیترین کتابخانههای اروپاست تا حدی که به عنوان بخشی از میراث جهانی در یونسکو ثبت شده است. کتابهای بسیار قدیمی در محفظههای شیشهای نگهداری میشوند اما همه میتوانند آنها را بخوانند؛ البته کپی تصویری اش را!
13_ کتابخانه واسکونسلوس در مکزیکوسیتی مکزیک | Biblioteca Vasconcelos
چند لحظه سرتان را از کتاب بلند کنید و نگاهی به بالا بیندازید. یک اسکلت کامل نهنگ زیر گنبد این کتابخانه شناور است. اما مگر نهنگ انگشت دارد؟!
سخن آخر
بگذارید راستش را بگویم، کتاب خواندن هم برای خودش یک فازی دارد؛ مثل موسیقی گوش کردن، مثل ساز زدن، مثل تاب خوردن، مثل کباب زدن، مثل عکس گرفتن، حتا مثل تیپ زدن. بعضیها این فاز را میگیرند و چنان غرقش میشوند که انگار دیگر اینجا نیستند. بعضی هم نمیگیرند و دیدن کتاببازهایی که در پارک، مترو، شهربازی، ساحل یا حتا هنگام پیادهروی در طبیعت، کتاب میخوانند برایشان عجیب میشود!
با گشت امروزمان فاز کتاب خواندن گرفتید؟
دلتان خواست سری به یک کتابخانه بزنید؟
راستی تا به حال کتابخانه ملی خودمان را از نزدیک دیده اید؟
1 دیدگاه
وای چقدر همشون فوق العاده بودند چقدر دلم یهو خواست که همشونو از نزدیک ببینم و تجربه ای فوق العاده کسب کنم چقدر ...
25 مرداد 1398