روستای قلات شیراز

کارناوال امروز شما را به یکی از روستاهای دلنشین شیراز، قلات، می‌برد تا با زیبایی‌های آن بیشتر آشنا شوید. روستای قلات شیراز از جاذبه‌های طبیعی این شهرست که آثار تاریخی مانند کلیسای قلات شیراز را در دل خود جای داده است. در مطلب پیش رو عکس های روستای قلات شیراز را به شما نشان خواهیم داد و برایتان از دیگر دیدنی‌ها و تفریحات آن خواهیم گفت. با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.

چرا روستای قلات شیراز؟

•  روستای قلات یکی از جاذبه های دیدنی شیراز است که به‌ عنوان نخستین بافت روستایی تاریخی - طبیعی استان فارس ثبت ملی شده است. 
• طبیعت دل‌انگیز، آثار و بناهای تاریخی دیدنی‌ دارد. 
• امکانات رفاهی مناسبی برای بازدیدکنندگان فراهم شده است. 
• این روستا دارای آثار تاریخی مهمی مانند کلیسا، حمام و دیگر جاذبه‌های تاریخی است.
• دسترسی به آن آسان است و در نزدیکی مرکز شهر قرار دارد.

آشنایی با روستای قلات | جاذبه ناشناخته شیراز

قلات، روستایی ییلاقی با خانه‌های پلکانی ‌است که در 36 کیلومتری شهر شیراز و در ارتفاع 2065 متری از سطح دریا قرار دارد و به‌ خاطر داشتن جاذبه‌های تاریخی جز مکان‌های تاریخی شیراز نیز به شمار می‌رود. این روستا در نزدیکی کوه قلات قرار گرفته و مانند یک دیوار بزرگ این روستا را احاطه کرده است. قلات با آثار و بناهای تاریخی، طبیعت سرسبز، چشمه‌های زیبا و آب‌وهوای خنکی که داشت روزگارانی تفرجگاه پادشاهان ایران کهن محسوب می‌شد. اگر به سمت قله کوه قلات بروید مناظری بی‌نظیر از بافت قدیمی روستا با مسیری سنگفرش شده و انبوهی از درختان را خواهید دید. این منطقه علاوه بر ویژگی‌های ذکر شده پوششی غنی از گیاهان دارویی مانند بومادران، آویشن، گل ختمی، پرسیاوشان، ریواس، کنگر و سایر گیاهان را نیز دارد. اهالی این روستا به زبان فارسی با لهجه محلی قلاتی سخن می‌گویند و در مراسم‌ها و جشن‌های خود لباس‌های قشقایی بر تن می‌کنند؛ آن‌ها با زندگی نیمه‌‌سنتی به کشاورزی، دامداری، باغداری و برخی نیز به گیوه‌بافی مشغول هستند. ویژگی‌های این جاذبه منحصربه‌فرد موجب شده تا هر ساله گردشگران زیادی که برای سفر به شیراز می‌آیند سری هم به این روستا بزنند، هرچند ‌که قلات هنوز هم برای عده‌ای ناشناخته است.

توجه داشته باشید که می‌توانید از ابتدا تا اواسط روستا را با خودرو بروید، اما ادامه مسیر را باید پیاده طی کنید، در طی این مسیر علاوه بر مناظر دلنشین از آب‌وهوای مطبوع هم لذت خواهید برد.

ثبت ملی: روستای قلات در تاریخ 18  اردیبهشت 1398 در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.

دیدنی‌ها و تفریحات روستای قلات

گشت‌وگذار در روستا

ابتدای روستا بافت جدید و از خیابان قزل ارسلان بافت قدیم آن آغار می‌شود. در مسیر رسیدن به سمت بافت قدیم می‌توانید از آبشارها، خانه‌های پلکانی ساخته شده از سنگ، گچ، خشت و چوب، درختان انبوه سربه‌فلک‌کشیده، رودخانه‌های جاری و سایر دیدنی‌ها لذت ببرید.

کلیسای قلات شیراز

در یکی از کوچه‌های آرام روستا کلیسایی قرار گرفته که متعلق به جنگ جهانی اول است و ساختاری سنگی دارد. این کلیسا را مبلغان مذهبی بین دو جنگ جهانی اول و دوم برای مسیحیان ساکن روستا ساختند. متاسفانه به دلیل عدم رسیدگی کافی این کلیسا در حال تخریب است.

موزه قلات

رامین باقی دانش‌آموخته رشته موسیقی، خانه موزه قلات را حدود 10 سال پیش تاسیس کرد. بازدید از این موزه رایگان است و در آن می‌توانید انبوهی از سازها و اشیای کهن، دوربین‌ها، رادیوهایی قدیمی، سکه‌ها و اسکناس‌ها، ابزار آلات گیوه دوزی، نقاشی‌های رامین باقی وآثار دیگری را مشاهده کنید. در این مجموعه برخی از اشیای ثبت شده در میراث فرهنگی استان فارس نیز قرار دارد.

قلعه قزل ارسلان

در بالای کوه قلات به خرابه‌های قلعه‌ای می‌رسیم که بر اساس باور اهالی روستا به اتابکان فارس تعلق داشته و به قلعه قزل ارسلان مشهور است. از آنجا که قدمت روستا از قلعه بیشتر است، احتمال داده می‌شود که روستا در قرن هفتم ایجاد شده باشد. این قلعه در کنار موزه مردم‌شناسی و کلیسای قلات قرار دارد. 

حمام قدیمی

در این روستا حمامی قدیمی وجود دارد که پیران و ریش سپیدان روستا معتقدند روزگاری سعدی در آن حمام کرده، متاسفانه این اثر تاریخی هم مانند کلیسا در حال تخریب شدن است.

آبشار

در دامنه کوه سرخ و حاشیه روستای قلات سه آبشار طبیعی وجود دارد که دسترسی به یکی از آن‌ها کمی دشوار است. در فاصله کمتر از 2 کیلومتری بافت قدیمی قلات آبشار کوچک قلات قرار گرفته است.

تفرجگاه‌های معروف

رودخانه‌های معروف شب‌ شتری و چشمه انجیری که دارای سرسبزی و طراوت خاصی به‌ خصوص در بهار و تابستان است و می‌توانید انواع گل‌های وحشی و گیاهان دارویی را در آنجا ببیند و از هوای مطبوع در کنار رودخانه لذت ببرید.

پاچنار

 پاچنار از دیدنی‌های دیگر روستاست که شامل چهار درخت چنار کنار هم است و در روزهای عاشورا و تاسوعا در کنار آن‌ها آتش روشن می‌کنند.

خرید سوغات

گردو، بادام، انگور، انجیر، انار، زردآلو، آلو و گوجه‌سبز، شیره انگور، رب انار، آبغوره، گیوه، سبد دستباف، گره (ظرف بافته شده) دولک، مشک که برای خنک نگه داشتن آب به‌ کار می‌رود و وسایل چوبی از سوغات و صنایع‌دستی این روستا محسوب می‌شوند.

شکم‌گردی

حتما در سفرتان به روستا قلات بستنی سنتی با طعم شیر محلی، کشک پیاز، کشک گردو، عدسی، کله پاچه، آش رشته‌های معروف قلات و سایر خوراکی‌های محلی را هم امتحان کنید.

معماری روستا

همان طور که قبلا اشاره شد این روستا در ناحیه کوهستانی قرار گرفته که خانه‌های آن به صورت پلکانی ساخته شده‌اند و درختان بلندی نیز آن‌ها را در بر گرفته است. خانه‌های قدیمی در دو طبقه و از سنگ، خشت، گل، گچ و چوب ساخته شده و سقف آن‌ها هم مسطح است؛ اما در بناهای جدید خانه‌ها در چند طبقه و از مصالحی مانند سنگ، سیمان، آهن و آجر ساخته شده‌اند. قرارگیری این خانه‌ها در کوچه‌های پرپیج‌وخم با جویبارهای زلال جاری و باغ‌های سرسبز آن‌ها را منحصر‌به‌فرد کرده است.

 سایر دیدنی‌ها و تفریحات

فصل سفر

بهار و تابستان : قرارگیری این روستا در منطقه سردسیر و ییلاقی، بهار و تابستانی خنک و دل‌پذیر را برای آن رقم زده و بهترین فصل‌ سفر برای گشت‌و‌گذار در این منطقه بهار و تابستان است.

پاییز و زمستان : پادشاه فصل‌ها، پاییز، رنگ‌وبویی دیگر به روستا می‌بخشد و زمستان‌های آن هم با اینکه سرد است زیبایی مختص به خود را دارد. زمستان در مسیرهای سربالایی و پلکانی روستا مراقب باشید و کفش مناسب به پا کنید.

اطلاعات تکمیلی 

پوشش روستائیان در مراسم جشن و سرور لباس‌های قشقایی است؛ موسیقی محلی هم چاشنی این جشن‌هاست و در عروسی‌ها نوعی آواز به نام واشنگ و بازی‌های همچون چوب‌بازی یا ترکه‌بازی، نیز اجرا می‌شود. از سازهای متداول روستا می‌توان به ضرب، ویلون، دهل و سرنا اشاره داشت. قلات یکی از مراکز تولید گیوه محسوب می‌شود. این نوع کفش‌ها ساخته شده از مواد طبیعی است، در برابر تغییرات آب و هوایی مقاوم‌اند و می‌توان در مناطق کوهستانی از آن‌ها استفاده کرد. نوع مقاوم گیوه هر چه کهنه‌تر شود، از راحتی و نرمی بیشتری نیز برخوردار می‌گردد. اغلب مردم روستا به دامداری و باغداری مشغول‌اند و شما می‌توانید محصولات‌شان را از مغازه‌های کوچک روستا تهیه کنید. 

دغدغه‌های کارناوالی

متاسفانه روند غیراصولی مرمت، تجاوز به حریم رودخانه و بستر طبیعی، ساخت‌وسازهای نامتعارف، ورود خودروها به بافت تاریخی و غیره باعث صدمات جبران‌ناپذیری همچون از بین رفتن بافت تاریخی روستا، از بین رفتن طبیعت و نابودی میراث فرهنگی شده است؛ در روستا آثار و بناهایی است که قابلیت ثبت در میراث فرهنگی را دارند، اما متاسفانه اقدامی در مورد آن‌ها صورت نگرفته است. توجه به آثار و بناهای تاریخی و زیرساخت‌های گردشگری، استفاده از چهارپایان و خودروهای هیبریدی به جای ورود خودرو به بافت تاریخی، توسعه کشت ارگانیک و محصولات ارگانیک و غیره از جمله عواملی است که می‌تواند منجر به اشتغال‌زایی شود، آلودگی‌های زیست محیطی را کاهش دهد و میراث فرهنگی‌مان را نیز حفظ کند. علاوه بر آنچه به آن اشاره شد خانه‌های مخروبه در روستا که به محلی برای تجمع معتادان تبدیل شده، زباله‌های رها شده در گوشه‌وکنار روستا، سرویس‌های بهداشتی نامناسب و عوامل دیگر از جمله نقاط ضعف و معضلات این روستا به شمار می‌آیند.

سخن آخر

در سفر به طبیعت بکر و زیبای روستا قلات شیراز با ما همراه بودید.

تجربه شما از سفر به این روستا چگونه بود؟

از کدامیک از بناهای تاریخی آن دیدن کردید؟

برای جلوگیری از آسیب به بافت طبیعی و تاریخی روستا، به عنوان یک شهروند، چه کاری انجام دادید؟

تجربه خود را از گشت‌وگذار به این روستا با ما و دوستان کارناوالی در میان بگذارید.