زينب شيرازی
نویسنده ارشد کارناوال
انتشار
12 دی 1396
به روز رسانی
15 شهریور 1398
دلایل بسیاری هستند که سبب می شوند تا انسان کوله بار سفر ببندد و راهی سفر شود؛ گاه گشت و گذار در طبیعت بکر، گاه بازدید از ساختمان های باستانی و گاه لذت تجربه هیجانی ترین بازی ها و ورزش ها... البته که این موارد تنها انگیزه های سفر نیستند و اگر بخواهیم تمامشان را در کنار هم بنویسیم، با لیست بلند بالایی از دلایل متفاوت و جالب رو به رو خواهیم شد. شاید بد نباشد بدانید که خوشمزه گردی یکی از همین دلیل هاست. گردشگران بسیاری هستند که کیلومترها را پشت سر می گذراند و خود را به مقصد می رسانند تا طعم اصیل یک غذای به خصوص را بچشند. همراه ما باشید تا راه را برای شما کوتاه و زحمت سفر را کم کنیم و یک خوشمزه گردی تمام عیار را رقم بزنیم.
امروز کارناوال راهی کشور پهناور ترکیه می شود و قصد دارد تا دسرهای خوشمزه این دیار را به شما معرفی کند. پیش از این هم ماجراجویی های خوشمزه ای را در دل این کشور رقم زدیم و با انواع غذاها و کباب ها و سالادهای ترکی آشنا شده بودیم. حال در ادامه خوشمزه گردی مان در فرهنگ غذایی ترکیه ما را تنها نگذارید.
نگاهی به فرهنگ غذایی ترکیه
ویژگی های فرهنگی امپراطوری عثمانی تاثیر شگرفی را در غذاهای ترکیه گذاشته است و این مساله در کنار قدرت صنعت گردشگری این کشور، باعث شده تا نام غذاهای ترکیه به عنوان یکی از برجسته ترین و اشتها آورترین غذاهای جهان مطرح شوند. میراث غذایی عثمانی در نتیجه ترکیب انواع شیوه های پخت و پز و مواد اولیه غذاها در آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه، مدیترانه و بالکان به وجود آمده و ساختاری چند فرهنگی دارد.
وقتی نگاهی به خوشمزه های ترکیه می اندازیم، می بینیم طیف وسیع و متنوعی از غذا پیش روی ماست که از انواع کباب تا انواع غذاهای اصلی و سوپ ها و ... هر کدام حرف زیادی برای گفتن دارند. دسرها و شیرینی ها، از جمله بخش های جالب توجه و بسیار خوشمزه فرهنگ غذایی ترکیه هستند که می توانند شما را در شکل و مزه غافلگیر کنند. جالب است بدانید این تنوع شیرینی ناشی از تبادل فرهنگی در طی سالیان سال است که در حال حاضر، میراثی ارزشمند برای این سرزمین محسوب می شود.
دسرهای ترکی اغلب در میان وعده ها و یا به همراه نوشیدنی های گرمی مانند چای و قهوه سرو می شوند. وقتی نگاهی به لیست اسامی این دسرها بیندازید، بدون معطلی اسامی آشنایی چون باقلوا و حلوا و راحت الحقلوم نظرتان را جلب می کنند؛ اما باید بدانید هنوز دنیای ناشناخته و خوشمزه ای از دسرهای ترکی پیش روی شماست.
1- باقلوا | Baklava
در میان تمام شیرینی های ترکی، بی شک رده اول به باقلوا اختصاص دارد. شیرینی نام آشنایی که در میان دسرهای ایرانی هم جای دارد و احتمالا تا به حال یک بار طعمش را امتحان کرده و شیرینی غلیظ و پرتکرارش را چشیده اید.
باقلوا، شیرینی چند لایه ای است که با استفاده از شیره یا عسل به هم چسبانده می شود و با حجم بالایی از مغزهای تکه شده مانند پسته، بادام و ... طعمی متفاوت می یابد. شاید جالب باشد بدانید قدمت این شیرینی معروف ترکی به دوران امپراتوری روم شرقی بر می گردد. البته شکل و قیافه آن در طی امپراتوری عثمانی دچار تغییر و تحول هایی شد و در نتیجه امروزه می توانید انواعی از باقلواها را در سفرتان به ترکیه پیدا کنید.
از انواع باقلواها می توان به بورما (Burma)، سوتلو نوریه (Sütlü Nuriye)، بلبل یواسی (Bülbül yuvası)، فیستیکلی سارما (Fıstıklı Sarma) و شوبیت (Şöbiyet) اشاره کرد.
2- قازاندیبی | Kazandibi
قازاندیبی یکی از خوشمزه ترین دسرهای ترکی است که شکل بسیار وسوسه کننده ای هم دارد. این دسر در واقع نوعی پودینگ شیری و کاراملی است که با رویه قهوه ای رنگش شناخته می شود. قازاندیبی که در لغت معنی تهِ دیگ می دهد، با نحوه طبخ این شیرینی ارتباط مستقیمی دارد، چرا که این دسر را در انتهای قابلمه یا دیگ درست می کنند و می گذارنند تا زیرش کاملا برشته و ته دیگی شود.
جالب است بدانید که قازاندیبی از شیرینی های سلطنتی آشپزخانه عثمانی است که امروزه محبوبیت بسیاری در میان مردم ترک و گردشگران دارد.
3- کونفه | Künefe
کونفه از جمله شیرینی هایی است که به راحتی می توانید بوی دلپسندش را در خیابان های استانبول تشخیص دهید. کونفه در واقع ترکیب دلپذیری از یک لایه رشته ای و برشته شیرینی به همراه پنیر آب شده است که با هم پخته می شوند. البته در نهایت این شیرینی را با شربت شکرینی مخلوط کرده و سپس روی آن را با پودر پسته تزیین می کنند.
4- شکرپاره | Şekerpare
همان طور که از نام شکرپاره می توان حدس زد، یک دسر بسیار شیرین پیش روی شماست. با مزه مزه کردن این شیرینی، گویی پاره ای از شکر در دهان دارید، با این تفاوت که از تجربه اش پشیمان نخواهید شد. شکرپاره شبیه کلوچه های کوچک و چسبناکی است که رنگی طلایی تا قهوه ای روشن دارد. برای پخت این شیرینی های دلبرانه، ابتدا موادی مانند سمولینا، آرد و پودر شکر را با هم ترکیب کرده و از خمیر به دست آمده شیرینی های کوچک و گرد درست می کنند. پس از آن که در دما و زمان مشخص این شیرینی ها پخته شدند، حالا شکرپاره وارد مرحله اصلی پخت خودش می شود. این شیرینی ها را درون شربت غلیظ شیرین و ترشی می خوابانند. هر چه این شیرینی ها بیشتر درون این شربت باقی بمانند، در نهایت شکرپاره خوشمزه تری را تولید خواهند کرد.
این دسر خوشمزه را می توانید به راحتی از هر شیرینی فروشی و یا کافه سنتی تهیه کنید، چرا که به جرات می توان گفت پس از باقلوا، شکرپاره از محبوب ترین شیرینی ها و دسرهای ترکی است.
5- فیرین سوتلاچ | Fırın Sütlaç
پودینگ های برنج از جمله دسرهای محبوب سرتاسر جهان محسوب می شوند که چیزی شبیه به شیربرنج ما ایرانی ها هستند. فیرین سوتلاچ نیز نوعی پودینگ برنجِ تُرکی است که با ترکیبی از برنج، شیر، آب، آرد برنج و شکر طبخ می شود. فیرین سوتلاچ ها را در انتها با لایه ای از دارچین و پودر فندوق طعم دار کرده و برای سرو آماده می کنند.
6- آشوره | Aşure
آشوره هم یکی از دیگر دسرهای سنتی و تاریخی ترکیه است که داستان جالبی دارد. بنا بر اعتقادات و داستان های سنتی، هنگامی که نوح نبی از طوفان بزرگ جان سالم به در برد و توانست در کشتی اش رنگی از آرامش ببیند، تصمیم گرفت برای خود و دیگران غذایی بپزد. او نگاهی به آذوقه ها و مواد غذایی داخل کشتی انداخت، دست به کار شد و در نهایت آشوره را خلق کرد.
آشوره در واقع ترکیبی از شکر با غلاتی مانند گندم، نخود و لوبیا سفید است که با میوه های خشکی چون انجیر، زردآلو و کشمش همراه می شود. البته در این دسر ترکی نیز مانند بسیاری دیگر، از مغز هایی چون فندوق و گردو برای تزیین استفاده می کنند.
7- دوندورما | Dondurma
بر خلاف موارد قبلی به یکی از دسرهای شیرین و خنک ترکی رسیده ایم. دوندورما در واقع نوعی بستنی سنتی و ترکی است که قدمتش به قرن شانزدهم میلادی بر می گردد. دوندورما بافت چسبنده و متراکمی دارد و برای تهیه آن از شیر بز، شکر، خامه، ثعلب، کندر رومی و ... استفاده می شود. پیشترها دوندورما به شکل ساده و با لایه تزیینی از پودر پسته تهیه می شد؛ اما امروزه به راحتی می توانید انواع متفاوتی از آن را در مغازه ها و کوچه و پس کوچه های شهر پیدا کنید و در یک روز داغ تابستانی از آن لذت ببرید.
بد نیست بدانید که دوندورما را با نام بستنی مرعش (Maraş) نیز می شناسند چرا که معتقدند این بستنی خوشمزه از سوغات و میراث این شهر کوچک ترکیه است.
8- کاباک تاتلیسی | Kabak tatlısı
همان طور که از روی عکس این دسر خوشمزه می توان حدس زد، جزو اصلی کاباک تاتلیسی را کدو تنبل تشکیل می دهد. اگر از عاشقان این گیاه جذاب و نارنجی رنگ هستید و یا دلتان قدری تنوع در میان دسرهای بسیار شیرین ترکی می خواهد، کاباک تاتلیسی انتخاب خوبی برای شما خواهد بود.
جالب است بدانید که این دسر کدویی بر خلاف ظاهر ساده اش نه تنها شیوه طبخ آسانی ندارد، بلکه بسیار زمان بر و مجلسی است. کاباک تاتلیسی دسری زمستانه است و در روزهای سرد طرفداران بسیاری دارد.
9- رِوانی | Revani
رِوانی یکی دیگر از دسرهای محبوب و دوست داشتنی ترکی است که البته مختص به این کشور وسیع نمی شود و در دیگر نقاط جهان اسامی مخصوص به خود را دارد. روانی در نمونه ترکی اش، کیکی شیرین است که از سمولینا و شیره غلیظ تهیه شده و با آب پرتقال نیز ترکیب می شود. در انتها نیز این دسر خوشمزه را در قطعه های کوچک برش زده و رویه آن را با پودر پسته تزیین می کنند.
10- راحت الحلقوم | Lokum
راحت الحلقوم نیز از آن شیرینی هایی است که حتما اسمش را شنیده و اگر گذرتان به شهر زیبای تبریز افتاده باشد، حتما نمونه ای از آن را نیز چشیده اید. این شیرینی های مربعی و رنگی را می توانید در طی سفرتان به شهرهای ترکیه نیز تهیه کنید. راحت الحلقوم ها شکلی ژلاتینی دارند و در گذشته به طور عمده در سه رنگ قرمز، لیمویی و سبز تهیه می شدند. در واقع هر یک از این رنگ ها به سبب نوع چاشنی طبیعی آن بود. به طور مثال در تهیه راحت الحلقوم های قرمز از عصاره گل سرخ، در لیمویی ها از پوست لیمو و برای سبزها نیز از عصاره پرتقال تلخ استفاده می شد.
البته امروزه به راحتی می توانید طیف متنوعی از راحت الحلقوم ها را در رنگ ها و تزیینات مختلف خریداری کنید.
ورود به صفحه سوغات شهر تبریز | خوشمزه هایی از دیار آذربایجان شرقی
11- دسر بِه | Ayva Tatlısı
اگر از طرفداران میوه به هستید اما ایده چندانی برای استفاده و فرآوری آن ندارید، این دسر مخصوص شماست. دسر بِه ترکی یا آیوا تاتلیسی، بسیار شیرین و لذیذ است که با شیره غلیظ ترکیب می شود. کافی است نگاهی به این دسر جذاب بیندازید تا دلتان بخواهد بی معطلی طعمش را به خاطر بسپارید و شک نکنید به همان خوشمزگی که به نظر می رسد، خواهد بود.
اگر در سفرتان به ترکیه دوست دارید تا قدری از این دسر را بچشید، نگران نباشید! چرا که ایوا تاتلیسی را می توانید در بسیاری از رستوران ها گیر بیاورید.
12- حلوا سمولینا | İrmik helvası
حلوای سمولینای ترکی از آن دست دسرهای خوشمزه است که برای مراسم مذهبی و یا سالگردهای فوت تهیه می کنند. این حلوا انواع مختلفی دارد و اغلب در طعم دار کردنش از پسته و بستنی بهره می برند. برای تهیه حلوا سمولینا، ابتدا آرد سمولینا را با شکر، عسل و کره مخلوط می کنند و در انتها مغزهایی چون گردو، فندوق، خرما و یا میوه های خشک را به آن می افزایند.
13- تاووک گوگسو | Tavuk göğsü
تاووک گوگسو یکی از متفاوت ترین و منحصر به فردترین دسرهای ترکی محسوب شده چرا که نوعی پودینگ شیری است که با سینه مرغ پخته می شود. می توانم حدس بزنم با خواندن این ترکیبات چطور صورت خود را در هم کشیده اید و سعی دارید تصور کنید گوشت مرغ با ترکیب شیر و شکر و ... چطور می تواند خوشمزه باشد؛ اما توصیه می کنم به مواد و اجزای این دسر فکر نکنید و تنها قدری از آن را مزه مزه کنید. به احتمال زیاد طعم متفاوت و جالبش را دوست دارید و خواهید دید که چطور در این دسر خبری از مزه گوشت مرغ نیست. در واقع گوشت سفید از آن رو در طبخ تاووگ گوگسو استفاده می شود که بافتی منعطف و نرم به دسر می افزاید و پخت طولانی مدت این گوشت به همراه شیر، اثری از مزه گوشت مرغ باقی نمی گذارد.
شاید جالب باشد بدانید که مزه تاووک گوگسو بیشتر چیزی شبیه پودینگ برنج است با این تفاوت که در تهیه این دسر از برنج استفاده نمی شود. برای طعم دار کردن این دسر متفاوت، وانیل و دارچین کاربرد بسیاری دارند.
14- تلمبه | Tulumba
با نگاهی به عکس های دسر تلمبه به زودی متوجه می شوید که همان بامیه خودمان را در ترکیه با این نام می شناسند. شاید جالب باشد بدانید که تلمبه از دسرهای محبوب دوران امپراتوری عثمانی بوده و قدمتی چند صد ساله در سرزمین پهناور ترکیه دارد. تلمبه را می توانید به راحتی در شیرینی پزی ها و مغازه های مختلف ترکی بیابید و برای صرف یک عصرانه دلپذیر در کنار چای و یا قهوه ترک نوش جان کنید.
15- زرده | Zerde
یکی دیگر از دسرهای محبوب و شیرین ترکی زرده است که با استفاده از برنج و زعفران طبخ می شود. با چشیدن این دسر نیز متوجه می شوید که با نوع ترکی شله زرد ایرانی ها رو به رو شده اید. طبخ زرده در ترکیه بسته به استان و شهر قدری متفاوت است و از ادویه های مختلفی برای طعم دار کردن آن استفاده می کنند.
جالب است بدانید که زرده در دیگر کشورهای اطراف مانند عراق نیز محبوبیت بسیاری دارد و در جشن ها و عروسی ها سرو می شود.
سخن آخر
با هم لیستی از بهترین و خوشمزه ترین دسرهای ترکی را مرور کردیم و دیدیم برای سفر به استانبول و آنتالیا و ... می توان انتظار چه نوع خوشمزه هایی را از این میزبانان خونگرم داشت.
نظر شما درباره این دسرها چه بود؟
طعم کدام یک از این ها را تا به حال چشیده اید؟
نظرها و خاطرات خود را با ما در میان بگذارید و بگویید این بار به سراغ معرفی کدام یکی از خوشمزه های جهان برویم.
3 دیدگاه
واى باقلوااا
19 فروردین 1399
پانی
عالی بود ممنونم
09 مرداد 1397
ناشناس
ردیف 8 کاباک تاتلیسی صحیح است
زينب شيرازی
سپاس از توجه و دقت نظر شما دوست عزیز کارناوالی
18 دی 1396
18 دی 1396