سوغات و صنایع دستی خوزستان

به جنوب ایران عزیزمان سری می زنیم و قدم به دنیای رنگارنگ سوغات و صنایع دستی خوزستان می گذاریم. سوغات خوردنی خوزستان را به شما معرفی می کنیم و خوشمزه های این دیار را از نظر می گذرانیم. سپس به مرور صنایع دستی خوزستان می پردازیم. با ما همراه باشید. برای خرید بلیط هواپیما تهران اهواز با مناسب‌ترین قیمت می‌توانید از وبسایت کارناوال استفاده کنید.

سوغات خوراکی خوزستان

خرما | مهم ترین سوغات خوزستان

وقتی به دیاری قدم می گذارید که از برترین صادر کنندگان خرما در کشور است، نباید خرید خرماهای خوش رنگ و لعاب را از دست بدهید. بخش عمده تولید خرما در ایران متعلق به خوزستان است و مهم ترین سوغات استان به شمار می رود. در این دیار انواع مختلفی از این خوراکی شیرین به فروش می رسد:

استعمران: مهم ترین خرمای تولیدی در خوزستان که 70 درصد نخلستان های این استان را به خود اختصاص داده است و به دلیل نیمه خشک بودن، مدت طولانی تری می توان آن را نگه داشت.

کبکاب: از جمله مرغوب ترین نوع خرما که بهترین آن در بهبهان کشت می شود و بیشتر به صورت رطب و پر شیره است.

خضراوی: بعد از استعمران، از نظر سطح زیر کشت نخلستان ها، رتبه دوم را دارد و از دسته خرماهای نیمه خشک است.

برهی: خرمایی زرد و ترد که رسیده آن مزه کارامل می دهد.

زاهدی: خرمایی طلایی که بافت نرم و طعم آجیلی دارد. این نوع خرما نیمه خشک است و شیرینی آن از بقیه خرماها کمتر است.

گنتار: این خرما با نام های قنطار و قندی نیز شناخته می شود. گنتار خرمایی ریزدانه و تر است.

خاصویی: ظاهری مانند شیرینی بامیه دارد.

راهنمایی در خرید خرما: در خوزستان خرماها علاوه بر اینکه در انواع مختلفی هستند به شکل های متفاوتی نیز به فروش می رسند: خارک (میوه نرسیده خرما با طعمی شیرین و گس)، رطب (مرحله قبل از رسیدگی کامل خرما با رطوبت بیشتر و قند کمتر)، خرما (میوه رسیده خرما)

فرآورده های خرما

شیره خرما: به دلیل مرغوبیت خرما در خوزستان، شیره خرمای تهیه شده در این دیار شهرت زیادی دارد. در خوزستان به این فرآورده، سیلو نیز گفته می‌شود.

قند خرما: استخراج قند از خرما از گذشته های دور در این استان رواج داشته است. این قند طبیعی ضرر کمتری نسبت به قند معمولی دارد و جایگزین مناسبی برای شکر و قند به شمار می رود.

سرکه خرما: یکی از فرآورده های پرخاصیت خرماست که بیشتر از خرماهای با شیرینی کمتر تهیه می شود. 

قهوه خرما: همه ما بعد از خوردن خرما، هسته آن را دور می ریزیم اما همین هسته را در جنوب پس از تفت دادن آسیاب می کنند و به عنوان قهوه خرما مورد استفاده قرار می دهند.

کلیچه

حلواشکری

حلواشکری خوراکی آشنا و خوشمزه ای برای همه است که از اَرده تهیه می شود. حلواشکری شوشتر در خوزستان شهرت زیادی دارد و با نام حلوای سیلونی شناخته می شود. در تهیه این حلوا به جای شکر از شیره‌ خرما (سیلو) استفاده می کنند. 

 کلوچه شوشتری

کلوچه شوشتری از موادی مثل آرد، شیر، شکر، روغن، مایه خمیر و زیره تهیه می شود و به خاطر بافت نرم و مزه دلپذیرش از محبوب ترین شیرینی های خوزستان است. این شیرینی را مثل باقلوا در سینی پهن می کنند و بعد از پخت برش می دهند.

لوز کنجدی دزفول 

لوز کنجدی را در همه جای ایران می توانید بیابید؛ اما شیرینی کنجدی های شهر دزفول از محبوبیت خاصی برخوردار هستند. این شیرینی از کنجد، کره، شکر و گاهی گردو تهیه می شود و آن را با عنوان حلوا کنجدی هم می شناسند.

ادویه

در هر بازاری در خوزستان قدم بگذارید بوی تند ادویه به مشام تان می رسد. در میان شهرهای این استان، آبادان شهرت ویژه ای در این زمینه دارد و ادویه های مرغوبی در آن پیدا می شود. 

مرکبات دزفول

دزفول یکی از شهرهایی است که به تولید مرکبات مرغوب شهرت دارد. بیش از ۱۲ نوع مرکبات در دزفول به ثمر می رسند که پرتقال بومی یا محلی، مشهورترین شان است. فصل برداشت این میوه خوشمزه از آذر تا اواسط اسفند است و در این زمان شما می توانید آن را از بازارهای سراسر استان تهیه کنید.

صنایع دستی خوزستان

کپوبافی

دست بافته های رنگارنگی در سراسر خوزستان به فروش می رسند که حاصل هنر کپوبافی هستند. این هنر نوعی حصیربافی محسوب می شود و در آن برای تزیین محصولات بافته شده، از کاموای رنگی استفاده می کنند. کپوبافی از طریق بافت فتیله ای صورت می گیرد که استحکام بیشتر و قابلیت شکل‌دهی بهتری دارد. برای کپوبافی، الیافی را از برگ خرما تهیه می کنند و به دور نی مردابی موسوم به «کرتک» می‌پیچانند. تزیین با کاموا هم به گونه ای انجام می شود که اثری از سطح زیرین به چشم نخورد. بیشتر محصولات کپوبافی ظروف دَر دار هستند.

حصیربافی

حصیربافی به عنوان قدیمی ترین صنایع دستی خوزستان شناخته می شود. در این هنر رشته‌های حاصل از الیاف گیاهی (مانند نخل) را به هم می بافند تا محصولاتی مانند زیرانداز، انواع سبد، انواع ظرف و ... را تولید کنند. حصیربافی انواع متفاوتی مانند مرواربافی، تِرکه بافی، چم بافی، سبدبافی و ... دارد که تفاوت هایی با یکدیگر دارند.

بوریا

خوزستانی ها از به هم بافتن نی های مردابی، محصولی به نام بوریا را تولید می کنند که به عنوان زیرانداز کاربرد دارد. این زیرانداز حصیری در خوزستان بسیار پرمصرف است و به عنوان پوشش سقف نیز از آن استفاده می کنند.

گلیم افشار

در خوزستان گلیم هایی با استفاده از پشم بافته می شود که به گلیم افشار شهرت دارند و زبرتر و ضخیم تر از سایر گلیم ها به نظر می رسند. این گلیم حاشیه ای باریک دارد و بیشتر به صورت کوچک و مستطیل شکل تولید می شود. رنگ های محدودی در این گلیم به کار می برند و بیشتر از رنگ های تیره استفاده می کنند. ریشه های این نوع گلیم به صورت گیس بافت‌های ضخیم است.

احرامی بافی

احرامی بافی هنری برگرفته از جاجیم بافی است که با پنبه و یا ترکیب پنبه و پشم تولید می شود و مهران، شوشتر، دزفول و بهبهان از مراکز عمده تولید آن هستند. احرامی را بدون نقشه و معمولا با دو رنگ سیاه و سفید می بافند. سبز و سفید یا قرمز و سفید از دیگر ترکیب رنگ هایی هستند که در بافت احرامی به کار می روند. 

عبابافی

قدمت عبابافی در شهرهایی مانند بهبهان به حدود 5 قرن هم می رسد و از جمله هنرهای قدیمی استان به شمار می رود. عبای خوزستانی را با نخ های پشمی دست‌ریس می بافند. در تهیه نخ ها از رنگ استفاده نمی شود و به همین دلیل عبای خوزستان تنها در رنگ های طبیعی پشم یعنی سفید، قهوه‌ای، سیاه و خاکستری است. عبای هله مخصوص تابستان است و با نخ های نازک بافته می شود اما عبای چانچه، پوششی زمستانی است و از نخ های ضخیم در بافت آن استفاده می کنند. 

خراطی

بهبهان و دزفول شهرهایی هستند که هنر خراطی در آنها رواج بسیاری دارد. در دزفول می توانید به سراغ بازار خراطی بروید و محصولات این هنر را در انواع مختلف ببینید. این بازار حدود 200 سال قدمت دارد اما گفته می شود قدمت خراطی در این دیار به بیش از این حرف ها می رسد. قلیان، پایه آباژور، تزیینات چوبی و ... از محصولات این هنر هستند.

قلم‌نی

قلم‌نی، از ابزارهای مهم خوشنویسی محسوب می شود که نوع مرغوب‌ آن، قلم نی دزفولی است. این قلم، از نی دزفولی تهیه می شود که به صورت خودرو در کنار رودخانه‌ دز می روید. قلم نی دزفولی استحکام بیشتری دارد و مرکب را بهتر جذب می کند و به همین دلیل برای خوشنویسی ابزاری عالی به شمار می رود.

سخن آخر

آیا تا به حال به خوزستان سفر کرده اید؟

چه سوغاتی هایی از این استان با خود آورده اید؟

آیا سوغاتی دیگری را می شناسید که جایش در این فهرست خالی باشد؟

منتظر دیدگاه های تان هستیم.