سوغات و صنایع دستی گلستان

کارناوال در این مطلب به معرفی سوغات و صنایع دستی گلستان پرداخته است؛ از شیرینی های خوشمزه و محلی شهرهای مختلف استان گرفته تا صنایع دستی که هنر دست مردم این مرز و بوم است. شیرینی های گلستان معمولا ساده بوده و برای وعده عصرانه به همراه چای مصرف می شوند. ویژگی مهم صنایع دستی گلستان نیز سادگی در رنگ و طرح است که آن ها را بسیار متفاوت می کند و به نوعی گویای صفات اخلاقی مردمان این خطه است. در ادامه همراه ما شوید تا کمی بیشتر از این سوغاتی ها بدانیم.

سوغات خوراکی گلستان

1- نان خرمایی | نان عیدی | کلمبو

این شیرینی یکی از خوشمزه های استان گلستان به ویژه مردم گرگان است که بیشتر در عیدها و جشن های مردم شهر مورد استفاده قرار می گیرد. برای تهیه نان این شیرینی از آرد، روغن و خمیر مایع و برای تهیه مغزی آن از خرما، گردو و هل استفاده می کنند. این شیرینی خوشمزه را می توانید در شیرینی پزی و نان پزی های شهر گرگان به راحتی پیدا کنید. نان خرمایی شباهت زیادی به کلمپه، از شیرینی های استان کرمان دارد.

2- شیرینی سرغربالی | سرغلبیلی | سرغربیلی

این شیرینی خوشمزه نیز در مهمانی ها و جشن های مردم گلستان جایگاه ویژه ای دارد. شکل ظاهری این شیرینی کمی به تخم مرغ شباهت دارد و وجه تمایز آن نسبت شیرینی های دیگر، این است که آن را در روغن سرخ می کنند. برای تهیه این شیرینی از خمیر مایه، پودر قند، پودر هل، ماست، وانیل و ... استفاده می شود.

چرا به این شیرینی سرغربالی می گویند؟

در تهیه سرغربالی پس از آن که تکه های خمیر را جدا کردند آن ها را داخل ظرف آبکش مانندی ریخته و تکان می دهند تا شکل تخم مرغ به خود بگیرد. چون به این روش غربال کردن می گویند این شیرینی به نام سرغربالی یا در گویش مردم گلستان به سرغربیلی معروف شده است.

3- نان پادرازی

این شیرینی خوشمزه بی شک یکی از محبوب ترین سوغات گرگان است و در دو نوع خشک و روغنی پخته می شود. پادرزای خشک بیشتر در مراسم عزاداری در کنار سایر شرینی های عزا مثل خرما و حلوا سرو می شود و پادرازی روغنی برای گرگانی ها یک عصرانه بسیار دلپذیر است و نوع روغنی آن بیشتر به عنوان سوغاتی به فروش می رسد. برای تهیه این شیرینی از آرد گندم، آرد نخودچی، آردبرنج، شکر، تخم مرغ، پودر هل و گاهی زنجبیل استفاده می شود و بافت سبک و بسیار تُردی دارد.

4- حلوا جز | حلوا گردویی

حلوا جز یا حلوا گردویی از محبوب ترین انواع حلوا در استان گلستان است و بیشتر در شهر هایی مثل کردکوی به صورت سنتی تهیه می شود. در تهیه حلوا جز به هیچ عنوان از آرد استفاده نمی شود و مواد اصلی تشکیل دهنده آن برنج نیم دانه و گردوی آسیاب شده است که گلستانی ها به این ترکیب دنگتو می گویند. این حلوا را معمولا در جشن ها و اعیاد سنتی و همچنین عزاداری ها برای پذیرایی از میهمانان استفاده می کنند. 

5- حلوای اُوماج

این حلوا ویژه استان گلستان است و باید بدانید که در هیچ یک شهرهای ایران نمی توانید نظیرش را پیدا کنید. برای تهیه این حلوا از آرد، عسل یا شیره انگور، روغن، زعفران و هل استفاده می کنند. حلوای اوماج بیشتر در عید نوروز طبخ می شود و می توانید آن را از شیرینی فروشی های شهرهای مختلف استان تهیه کنید. این حلوا از نظر ظاهری شباهت زیادی به لوز دارد و روی آن را با انواع پودر پسته و بادام تزیین می کنند.

6- پشت زیک

این شیرینی شباهت زیادی به سوهان کنجدی دارد و علاوه بر کنجد به آن گردو نیز اضافه می کنند.

7- خاویار

خاویار یکی از گران ترین و مغذی ترین مواد خوراکی در سراسر دنیاست که بی شک بهترین نوع آن در کشور عزیزمان ایران یافت می شود. این خاویار گران قیمت از دل ماهی اوزون برون در دریای کاسپین به دست می آید و به کشورهای دنیا صادر می شود. می توان گفت یکی از مهم ترین مکان های صید این ماهی جزیره آشوراده در ترکمن صحراست. زمان صید این ماهی از مهر ماه آغاز شده و تا اردیبهشت ادامه پیدا می کند. شما نیز می توانید از مراکز مختلف استان گلستان به ویژه ترکمن صحرا این ماده غذایی گران قیمت را تهیه کنید.

8- نان زنجبیلی

برای تهیه نان زنجبیلی از آرد، شکر و کره محلی و زنجبیل استفاده می کنند و معمولا آن را به شکل لوزی می برند. این شیرینی از نظر ظاهری شباهت زیادی با کلوچه شوشتری از شیرینی های استان خوزستان دارد.

صنایع دستی گلستان

1- قالی ترکمن

قالی ترکمن یکی از زیباترین صنایع دستی ایران است. قالی ترکمن از ویژگی های مهمی مثل سادگی برخوردار است چرا که بیشتر براساس نیاز مردم بافته می شود اما در میان آن ها می توان قالی هایی را یافت که از طرح و نقش بیشتری دارند و به تعبیری مجلل هستند. فرش ترکمن بر خلاف سایر قالی های ایرانی مثل فرش تبریز، کرمان، کاشان یا قم از محدودیت رنگ برخوردار است و بیشتر از رنگ های تیره ای مثل سیاه، زیتونی، قرمز تیره، طوسی و... برای بافت آن استفاده می کنند. این قالی زیبا را می توانید در بازارهای شهر های مختلف استان مثل گنبدکاووس و بندر ترکمن پیدا کنید.

2- روسری ترکمن

روسری های ترکمن روسری های بزرگ و زیبایی هستند که معمولا در جنس های مختلف به ویژه ابریشم تهیه می شود. طرح این روسری های معمولا گل های بزرگ و رنگارنگ است که همخوانی خوبی با رنگ زمینه روسری دارند. بی شک معروف ترین و محبوب ترین سوغات گلستان برای بانوان روسری ترکمن است که می توانید آن را در طرح ها و رنگ های مختلف در بازارها پیدا کنید.

3- ابریشم بافی

پیشینه این هنر در استان گلستان به دوران صفویان برمی‌گردد. از دیرباز تاکنون مردم استان با تولید پیله های کرم ابریشم، نخ ابریشم تولید کرده اند و از آن در بافت انواع فرش، قالیچه، حوله و ... بهره برده اند و اکنون نمونه بارز آن را می توانید در روسری های ترکمنی ابریشمی ببینید.

4- زیورآلات ترکمن

این زیورآلات زیبا شامل انواع انگشتر، گوشواره و گردنبند، پابند هستند که بیشتر با فلز نقره ساخته می شود و برای تزیین آن ها از سنگ عقیق استفاده می کنند. این صنعت دستی زیبا را می توان در بازارهای مختلف به ویژه بازارهای سنتی شهرهای استان پیدا کنید.

سخن آخر

گشتی در دنیای رنگارنگ و زیبای خوشمزه ها و صنایع دستی استان گلستان زدیم. این استان چند نمونه از ارزشمندترین سوغات ایران مثل قالی ترکمن و خاویار دریای کاسپین را در خود دارد؛ اما باید پرسید که آیا آنگونه که باید و شاید به صادرات، بسته بندی و اطلاع رسانی درباره آن ها رسیدگی می شود؟

شما تاکنون به استان گلستان سفر کرده اید؟ کدام یک از سوغات گفته شده را با خود به یادگار برده اید؟ اگر جای سوغات خاصی در فهرست ما خالی ست آن را با ما به اشتراک بگذارید.